गोरखा – गोरखा संग्रहालयले विभिन्न विद्यालयका छात्राहरुलाई सालको पातको टपरी बनाउने तालिम दिएको छ । संग्रहालयको शैक्षिक कार्यक्रम अन्तर्गत परम्परागत टपरी बनाउने तालिम दिइएको हो । 

संग्रहालय आसपासको शक्ति मावि, महेन्द्रज्योती मावि र बालमन्दिर माविका ८ देखि १० कक्षामा पढ्ने छात्राहरुलाई एक दिनको टपरी बनाउने तालिम दिइएको संग्रहालय प्रमुख नवराज अधिकारीले बताउनुभयो ।

तालिममा २४ जना छात्राको सहभागिता रहेको थियो । उनीहरुलाई गोरखा दरबारमा कार्यरत कर्मचारीहरुले टपरी, दुना र बोहोता बनाउन सिकाएका थिए । साँस्कृतिक केन्द्रको रुपमा रहेको संग्रहालयको दायित्वभित्र परम्पराको निरन्तरता पनि पर्ने भएकाले यस्तो तालिम दिइएको संग्रहालय प्रमुख अधिकारीको भनाइ छ । ‘विश्वभरका संग्रहालयहरुको छाता संस्था अन्तर्राष्ट्रिय संग्रहालय परिषदको यो वर्षको थिम पनि यस्तै प्रकारको छ’ अधिकारीले भन्नुभयो, ‘हामी परम्परागत सामग्रीको संग्रह त गर्छौँ, तर नयाँ पुस्तासम्म त्यसको विस्तार हुनु पनि जरुरी छ ।’ 

पातबाट दुना, टपरी बनाउने सीप पनि बिस्तारै हराउँदै जान थालेपछि त्यसको निरन्तरताको लागि तालिम सुरु गरिएको अधिकारीले बताउनुभयो । अहिले तालिम लिएका पुस्ताले आफूले जानेको सीप साथीभाइसँगै अर्को पुस्तालाई पनि सिकाउने भएकाले परम्परागत टपरी बनाउने सीपको विस्तार हुने उहाँको विश्वास छ । 

सहज रुपमा पाइने सालको पातबाट टपरी बनाउँदा प्लाष्टिकका भाँडाको प्रयोग कम गर्न सकिने उहाँले तर्क छ । सालको पातको दुना, टपरी वातावरणमैत्री पनि भएकाले यसको प्रयोगलाई ब्यापकता दिनुपर्नेमा अधिकारीले जोड दिनुभयो ।

तालिममा सहभागी छात्राहरुले पनि अहिले जानेको सीपलाई निरन्तरता दिने बताएका छन् । ‘घरमा हुने पूजा आजामा चाहिने दुना, टपरी म आफैँ बनाउन सक्छु’ शक्ति माविमा १० कक्षामा पढ्ने निर्मला घिमिरेले भन्नुभयो, ‘घरमा थोरै पात हुन्थ्यो, सिक्न पाइन्नथ्यो, यहाँ सिक्न पाउँदा खुशी लागेको छ ।’ 

संग्रहालयले पहिलो चरणमा आसपासका ३ विद्यालयबाट यो अभियान सुरु गरेको हो । विद्यालयहरुले नै पात गाँस्ने तालिममा सहभागी छात्राहरु छनोट गरेर पठाएका हुन् । ‘संग्रहालयबाट पत्र आयो, कक्षामा को–को जाने भनेर सोधेको थियौँ, धेरै नानीहरु उत्साहित देखिए ।’ शक्ति माविका प्रधानाध्यापक राजेन्द्रप्रसाद अधिकारीले भन्नुभयो । 

अहिले दिएको सीपको प्रभावकारिता हेरेर आगामी दिनमा तालिमको निरन्तरता दिने वा नदिने भन्ने तय गर्ने संग्रहालय प्रमुख अधिकारीले बताउनुभयो । पात गाँस्ने तालिम लिएका छात्राहरुबीच दुना, टपरी बनाउने प्रतियोगिता पनि गरिएको थियो । ४५ मिनेटभित्र आकर्षक दुना, टपरी र बोहोता बुनेका तीनवटै विद्यालयका एक एक छात्रालाई शैक्षिक सामग्री पुरस्कार दिइएको छ ।