कास्की – कास्कीका ५ स्थानीय तहमध्ये रुपा गाउँपालिकाले बाँदर नियन्त्रणमा पहिलो सफलता प्राप्त गरेको छ ।

बाँदरलाई पक्राउ गरी बर्दिया, चितवनलगायतका राष्ट्रिय निकुञ्जमा लगेर छोडेपछि अहिले रुपा गाउँपालिका क्षेत्रमा बाँदरले दुःख दिन छोडेको छ । लगभग ६ सय बाँदरलाई पक्राउ गरी अन्यत्रै लगेर छोडिएको गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हरिबहादुर भुजेलले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार गाउँपालिकाको यो कदमपछि बाँदरले उब्जाएको समस्या ७५ प्रतिशत समाधान भएको छ ।

बाँदरको समस्या समाधान भएको कारण रुपा गाउँपालिका क्षेत्रका किसानहरुले यस वर्ष मकै भित्र्याउन पाएका छन् । बाँदरकै कारण किसानहरुले खेतीपाती गर्न छोडेपछि रुपा क्षेत्रमा उब्जनी घट्दै गएको थियो । जसको कारण मानव विकास सूचांकमा यो क्षेत्र कास्कीको सबैभन्दा पछाडि परेको थियो । 

नेपालको मानव विकास सूचांकमा कास्की अगाडि रहेको भए पनि कास्कीको पूर्वी भेगमा पर्ने यो क्षेत्रमा भने गरिबी बढ्दै गइरहेको थियो । बाँदरको समस्या समाधान हुँदै गएको र किसानहरुलाई खेतीबालीमा प्रोत्साहन गरिएको कारण अब उत्पादन बढ्न गई आर्थिक अवस्था पनि सुध्रिने गाउँपालिकाका अध्यक्ष नवराज ओझाले बताउनुभएको छ ।

गण्डकी प्रदेशका धेरै गाउँहरुमा बस्ने किसानहरुको लागि बाँदर समस्याको रुपमा रहेको छ । मकैै, कोदो, धानलगायतका अन्न र विभिन्न जातका फलफूलहरु खाइदिने तथा झारेर नोक्सान गरिदिने कारणबाट किसानहरु कृषि कर्मबाट विस्थापित हुनुपर्ने अवस्था रहेको छ । तर अन्य स्थानीय निकायले भने प्रभावकारी रुपमा बाँदर नियन्त्रणको काम गर्न सकेका छैनन् । 

रुपामा पर्ने रुपा, देउराली, हंसपुर, थुक्की, सिद्धलगायतका स्थानमा बाँदरले खेतीबाली खाइदिएर किसानहरु समस्यामा थिए । बाँदर नियन्त्रणको लागि यस गाउँपालिकाले गएको आर्थिक वर्षमा १० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो । गाउँपालिकाले यस आर्थिक वर्षमा पनि बाँदर नियन्त्रण कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएको छ । त्यसको लागि ५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको गाउँपालिकाले जनाएको छ । 

‘राति जंगलमा बस्ने  र दिउँसो खेतबारी तथा घरैमा आएर अन्नबाली र फलफूल खाईदिने एवं अन्य तरिकाबाट नष्ट गरिदिने बाँदरलाई समातेर अन्यत्र लैजानु सजिलो काम चाँही होइन’, गाउँपालिकाका अध्यक्ष नवराज ओझा भन्नुहुन्छ, ‘यो ज्यादै चुनौतिपूर्ण रहेछ । यस कामको लागि विज्ञता प्राप्त व्यक्तिहरु नेपालमा नै छैनन् । रुपा गाँउपालिकाले बाँदर समात्ने विशेषज्ञहरु भारतको उत्तरप्रदेशबाट झिकाएको छ । विशेष खालको जालीमा बाँदरलाई फसाएर गाडीमा राखेर अन्यत्र लगेर छोडिएको हो ।’