बाँके – पढेलेखेका धेरै युवायुवतीको उद्देश्य भनेकै राम्रो जागिर खाने हुन्छ । त्यसमा पनि सकभर एनजीओ, आइएनजीओ र सरकारी जागिर । आफ्ना छोराछोरी पढेर राम्रो जागिर गरुन् भन्ने अभिभावकको पनि सपना हुन्छ ।

तर कोही यस्ता व्यक्तिहरु पनि छन्, जसले राम्रो जागिर छोडेर आफ्नै गाउँघरमा राम्रो व्यवसाय गरिरहेका छन् । तिनैमध्येकी एक हुनुहुन्छ, जानकी गाउँपालिका –२ बाँकेकी गीता  मौर्या ।

उहाँले दुईवटा विषयमा स्नातकत्तोर पास गर्नु भएको छ । पढेर जागिर नै गर्नुपर्छ भन्ने दबाब र चलनका कारण सुरुमा गीताले पनि जागिर गर्नुभयो धेरै ठाउँमा ।

१२ कक्षा पास गरेपछि जागिर गर्दै पढ्नुभएकी गीताले दुईवटा विषयमा ‘डिग्री’ गर्दासम्म करिब ११ वर्ष विभिन्न ठाउँमा जागिरको अनुभव लिनु भयो । सुरुमा नेपालगञ्जमा रहेको नागरिक विकास केन्द्र नामक संस्थामा परिवार नियोजन कार्यक्रम अन्तर्गत फिल्ड सुपरभारइजरका रुपमा तीनवर्ष काम गर्नुभयो ।

त्यसपछि रुपडिया मिसन अस्पतालमा ७ वर्ष र २ वर्ष काभ्रेमा रहेको शेयर, केयर संस्थामा काम पनि गर्नुभयो ।

गीताले अब जागिर गर्छु भनेर पढाईलाई भने छोड्नु भएन । सुरुमा भारतको अबद युनिभर्सिटीबाट व्यवस्थापन संकायमा ‘डिग्री’ गर्नुभयो । त्यसपछि नेशनल ओपन कलेज सानेपाबाट अस्पताल व्यवस्थापनमा दोस्रो ‘डिग्री’ लिनुभयो ।

‘डिग्री’ गर्दै जागिर खानुभएकी उहाँलाई जागिरले सन्तुष्टी दिएन । आफ्नै व्यवसाय गर्ने रहर जाग्यो । विगत पाँच वर्षदेखि उहाँले आफ्नै गाउँमा पोल्ट्री फर्म सुरु गर्नुभएको छ । बिभिन्न जिल्लामा अण्डा र कुखुरा वितरण गर्दा हुने आम्दानीले उहाँलाई निकै सन्तुष्ट दिएको छ ।

नेपालगञ्जको बिपी चोकबाट करिब ९ किलोमिटर पूर्व गीताको कुखुरा फर्म छ । करिब एक बिगाहा जग्गामा दुईवटा छुट्टाछुट्टै फर्ममा ६ हजार कुखरा राखिएको छ । तीनहजार कुकुरा हुर्किंदैछन् भने तीनहजार कुखुराले अण्डा दिन सुरु गरिसकेका छन् । 

बिहानै उठ्यो, कुखुराको खोरमा पुग्यो, कुखुराको अवस्था बुझ्यो, दानापानी दियो, बिरामी कुखुरालाई औषधी ग¥यो, फोहोर भएका भाँडाहरु सफा ग¥यो । त्यसपछि आफ्नो सरसफाई र खानेकुरा तयार गर्दै गीताको दैनिकी बित्छ । समय र मौसम अनुकूल औषधी खुवाउने, कुखुराको जाँच गर्ने सबै काम उहाँ आफैंले गर्नुहुन्छ । 

कुखुरा व्यवसायको थालनी  

सुरुमा उहाँलाई कुखुरा पालनको सोच थिएन । दक्षिण अमेरिका पुग्दा उहाँले त्यहाँ कुखुरा पालन व्यवसायबाट राम्रो फाइदा हुन्छ भन्ने थाहा पाउनुभयो । 

तीन वर्ष त्यहाँ बस्दा उहाँले कुखुराको स्याहार गर्ने तरिका, बिरामी हुँदा उपचार गर्ने विधि, रोगका लक्षणलगायत धेरै कुरा सिक्नुभयो । र तीन वर्षपछि नेपाल फर्केर आमा बुवासँग सल्लाह गरी पोल्ट्रीफर्म दर्ता गर्नुभयो ।

सुरुमा पैसाको व्यवस्थापन गर्न निकै समस्या भएपछि सहयोग गर्न अभिभावकले मानेनन् । तर परिवारलाई आफूले गर्न लागेका कामबारे सबै कुरा बुझाएपछि उहाँले सहयोग पाउनुभयो । बुवाले २० कठ्ठा जमिनलाई बैंंकमा राखेर ऋण उपलब्ध गराइदिनुभयो ।

जुनसुकै व्यवसाय सुरु गर्दा पनि आवश्यक ज्ञान, सीप, बजार, कच्चा पर्दाथ आदिको अभाव हुन्छ । त्यस्तै कठिन भयो गीतालाई पनि । विदेशमा सिकेको ज्ञान र सीपले सहयोग गरे पनि कतिपय आवश्यक सामाग्री, उपकरण उपलब्ध नहुँदा गीताले सुरुका दिनमा निकै संघर्ष गर्नुप¥यो ।

कुखुराका चल्लाहरु हुर्काउने बेला कति रात त उहाँ सुत्नु नै भएन । चल्ला नहुर्किंदासम्म कति दिन खाना समेत खान फुर्सद पनि भएन । तर मेहनत गर्दै जाँदा उहाँ सफल हुनुभयो । 

अण्डाबाट मात्रै महिनाको ६० हजारसम्म कमाई

गीताको फर्ममा अहिले ६ हजार कुखुरा बेच्नका लागि तयारी अवस्थामा छन् । तीन हजारले अण्डा पार्छन् भने तीन हजार कुखुरा तयार हँुदैछन । एक दिनमा करिब २६ सय कुखुराले अण्डा पार्छन् । गीताले ग्राहकलाई फर्मबाटै प्रतिअण्डा ८ रुपैंया ५० पैसामा बेच्नुहुन्छ । यसरी अण्डाबाट मात्रै महिनामा ५० देखि ६० हजारसम्म कमाई हुन्छ, गीताको । त्यसैगरी कुखुरा बेचेर पनि महिनामा ५० हजार भन्दा धेरैको आम्दानी हुन्छ ।

आम्दानी धेरैथोरै भन्दा पनि आफू आफ्नै व्यवसायबाट सन्तुष्ट भएको गीताले भन्नुभयो । उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘कमाई धेरैथोरै आफ्नो ठाउँमा छ, तर म मेरो कामबाट ज्यादै नै सन्तुष्ट छु, सबैभन्दा आत्मसन्तुष्टी नै ठूलो कुरा हो ।’

स्वदेशमै बसेर केही गर्ने अठोट

अझै धेरैवटा फर्म खोलेर ठाउँठाउँमा कुखुराको अण्डा र मासु उत्पादन गरी देशमा मात्रै होइन विदेशमा समेत निर्यात गर्ने उहाँको सोच छ । एउटा सफल महिला व्यवसायी भएर अरुलाई पनि आत्मनिर्भर बनाउने र पढेर जागिर मात्रै गनुपर्छ भन्ने सोंच हटाउँदै स्वदेशमै बसेर केही गर्ने प्रेरणा दिने मन रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

‘पढेलेखेकाले सरकारी जागिर र एनजीओ, आइएनजीओमा मात्रै काम गर्ने प्रवृत्ति हटाउनुपर्छ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘काम सानो र ठूलो हुँदैन, तर, सोंच सधै सकारात्मक राखेर अघि बढेमा अवश्य सफल भइन्छ ।’

मधेसी समुदायकी गीतालाई शिक्षा, चेतनासँगै आत्मविश्वासले अघि बढ्न प्रेरित गर्यो । उहाँका आमाबुवाले आफ्ना छोराछोरीमा कुनै विभेद गर्नुभएन । तीन दिदीबहिनी र १ दाजुसँगै लेखपढ गरेर गीता अहिले सफल व्यवसायी बन्नुभएको छ । उहाँको प्रगति देखेर परिवार र छिमेकी दंग छन् ।