काठमाण्डौ – समयमा घर फर्कन नपाएपछि नेपाली श्रमिकहरुले परदेशमै आफ्नो सरकार विरुद्ध प्रदर्शन थालेका छन् । कोरोना महामारी सुरु भएदेखि नै बेरोजगार भएर घर फर्कने प्रतिक्षामा रहेका उनीहरु प्रदर्शनमा उत्रन बाध्य भएका हुन् । 

कोरोना महामारी सुरु भएपछि झण्डै तीन महिना जहाज उडेनन् । त्यसपछि समस्यामा रहेका नेपालीको स्वदेश फिर्तीकै लागि चार्टर्ड जहाज उड्न थाले । तर घर फर्कने नेपाली धेरै र उडान सङ्ख्या थोरै हुँदा आफैं टिकट काटेर आउँछु भन्ने श्रमिक पनि फर्कन पाएनन् । हातमा सुको नभएर टिकटै काट्न नसक्ने श्रमिकको समस्या त परको कुरा । 

श्रमिकहरु महिनौंदेखि हजार दुःख सहेर घर फर्कनैका लागि कुरिरहेका छन् । तर कहिले उडान नै स्थगित गर्ने कहिले भाडामा मोलतोल गर्ने त कहिले नेपाली लिन गएको जहाज पनि रित्तै फर्कनेजस्ता प्रवृत्तिले श्रमिकको धैर्यताको बाँध फुट्न थालेको छ । त्यसैले उनीहरु परदेशको कानुन र परिस्थितिको वास्तै नगरी सडकमै आन्दोलन गर्न बाध्य भएका हुन् ।

घटना १ :

गएको वैशाख २३ गते यूएईको कम्पनीमा काम पनि नभएको र खाना बस्न पनि नपाएको भन्दै नेपालीहरु झोला बोकेर दूतावासको गेटमा पुगे ।

यूएईको सारजहा इमिरेट्स ट्याक्सी क्याबमा रोजगारीका लागि गएका उनीहरु झण्डै दुई सय किलोमिटर यात्रा गरेर आबुधाबीमा रहेको नेपाली दूतावास पुगेका थिए । उनीले दूतावास अघिल्तिर कि खान र बस्न देउ कि घर पठाइदेउ भन्दै धर्ना दिएका थिए । 

नेपालबाट ओशो तथा फ्युचर म्यानपावरमार्फत १ लाख ५० हजारदेखि ३ लाख ३५ हजार रुपैयाँसम्म तिरेर यूएई पुगेका उनीहरुमध्ये धेरैले तलब पाएका थिएनन् । कतिपयको भिसा समेत क्यान्सिल भएपछि कुनै विकल्प नभेटेपछि उनीहरु झोला बोकेरै दूतावासको गेटमा पुगेका थिए । 

घटना २ :

मंगलबार साउदीमा पनि नेपाली श्रमिकहरु सरकार बिरुद्ध उत्रिए । सात महिनादेखि कामबिहीन हुँदा पनि घर फर्कन नपाएपछि उनीहरुको आक्रोश साउदीको गर्मीभन्दा चर्को थियो । घर फर्कने पालो कुरिरहेका श्रमिकले सरकारले तोकेको उडान सङ्ख्या र स्वदेश फिर्तीको नीति देखेपछि सडकै उत्रनु परेको बताएका छन् ।

साउदीको रियादमा रहेको नेपाली दूतावास परिसरमा श्रमिकहरुले दूतावास र सरकार विरुद्ध नाराबाजी गरेका छन् । सात महिनादेखि घर फर्कनकै लागि क्याम्पभित्र कोचिएर बसेका उनीहरु अझै घर आउने पालो अनिश्चित हुँदा सडकमा उत्रिएका हुन् ।

स्वदेश फिर्तीका लागि साउदीमा मात्रै सरकारले दिनमा पाँच उडान गर्नुपर्ने उनीहरुको माग छ । तर सरकारले साउदीमा सेप्टेम्बर महिनाका लागि १५ उडानको अनुमति दिएको छ । यो एक महिनाको अवधिमा साउदीबाट जम्मा तीन हजार श्रमिक फर्कन पाउँछन् । बाँकीले अझै कहिलेसम्म कुर्नपर्ने हो अनिश्चित छ । 

सबै समस्याको समाधान उडान सङ्ख्या थप्नु नै हो 

प्रा.डा. महेन्द्रप्रसाद सिंह राजपूत
राजदूत साउदी अरेबिया

अहिले भइरहेको सबै समस्याको एउटा मात्र समाधान उडान थप्नु नै हो । तोकिएको समयमा जहाज आउँदैनन् । कहिले प्राविधिक कारणले उड्दैनन् त कहिले तोकिएका उडान पनि स्थगित हुन्छ । सेप्टेम्बर महिनाका लागि हामीले १५ उडान पाएका छौं । 

यो उडानमार्फत करिब तीन हजार मानिस पठाउने हाम्रो योजना छ । हामीले उडान सङ्ख्या थपिदिनुहोस्, अपुग भयो भनेर पर्यटन मन्त्रालयदेखि परराष्ट्रसम्मलाई अनुरोध गरेका छौं । अझै केही उडान थपियो भने सहज होला, नत्र उडान नै छैन भने के गर्ने ? सबै समस्याको जड पर्याप्त उडान नहुनु नै हो ।

उडानको अभाव हो । जसलाई खान पुगेको छैन, बस्न पाएको छैन उनीहरुलाई दूतावास, नेपाली समुदाय र एनआरएनए मिलेर पुर्याइरहेकै छौं । 

८ हजार मानिसलाई पठायौं, अहिलेसम्म तर अझैं १० हजार मानिस प्रतिक्षामा छन् । उनीहरु सहज रुपमा फर्कन उडान नबढाई हुँदैन । साउदीले नियम ल्याएको छ, नो वर्क नो पे, हाफ वर्क हाफ पे । अनि यहाँ श्रमिकहरु ६, ७ महिनादेखि बेरोजगार छन् । उनीहरु समयमै घर फर्कन पाएको भए अहिले यो समस्या आउँदैन थियो । 

पैसा तिरेर जान चाहनेका लागि पनि त उडान नै चाहियो । उडान भयो भने धेरै मानिस पठाउन सकिन्छ । हामीले अनुरोध गरिरहेका छौं । 

म ग्यारेण्टी गर्छु सरकारले उडान बढाइदेओस्, यहाँको व्यवस्थापन हामी गर्छौं । कम्पनीले गर्छ । सयौं सवालको एउटै जवाफ थप उडान हो । दूतावासको निचोड पनि यही हो कि थप उडान नभइ समस्याको समाधान हुँदैन । 

सङ्ख्याकोे हदबन्दी हटाउनपर्छ, उडान सङ्ख्या थप्नपर्छ

​डा. नारदनाथ भारद्वाज
राजदूत, कतार ।

१८ हजारभन्दा बढीले यहाँबाट नेपाल जान फारम भरेका छन् । उनीहरुमध्ये सातहजार त गए । अझै १२ हजार जति मानिस कुरिरहेका छन ।  

त्यसमध्येमा पनि ५ हजार तत्काल जानु पर्नेछ । उनीहरुको नाम मिनिस्ट्रि अफ इन्ट्रियरबाट नाम पास भएर आएको छ । तर पर्याप्त उडान नहुँदा अहिले अप्ठेरो परिस्थिति छ । सेप्टेम्बरभरीमा जम्मा १४ वटा उडानहरु तोकेको छ । त्यसमा अब ३ हजार मानिस पठाउन गाह्रो छ भने अरुले त कुर्नै पर्‍यो ।  छिटो हुने सम्भावना छैन ।

हामीले अनुरोध त गरेको हो । तर ८ सयको सङ्ख्यामा मानिस ल्याउने भनेको छ । यहाँको हरेक क्षेत्र प्रभावित भएको छ । कतिको रोजगारी गुमेको छ, कतिको करार सकिएको छ त कतिपय कम्पनी अझै बन्द नै छन् । कतिपय घर फर्कन चेक आउट मेमो लिएर बसेका छन् । उनीहरुको बस्ने ठाउँ नै हुँदैन ।

यहाँ गर्मी छ । मानिस आधा घण्टा पनि बाहिर बस्ने अवस्था छैन । जटिल अवस्थामा छन् । पैसा तिरेर बस्ने होटल पनि छैन । स्टार होटल छन् । कामदारहरु यहाँ त्यस्ता होटलमा बस्ने कुरा पनि भएन । 

दूतावासलाई दबाब छ । दूतावासको पनि आफ्नै बाध्यता छ । आवास सुविधा छैन  ।