भारतबाट आउने तरकारीका कारण नेपाली किसान समस्यामा
मंसिर ९, २०८१ आइतबार
डोटी– छोराछोरीको पढाइलेखाइदेखि घरव्यवहारको सबै आवश्यकता टार्न कमाइकाे सिलसिलामा भारतपुग्ने डोटीका स्थानीय बासीन्दाको जीवनस्तरमा निक्कै परिवर्तन आएको छ । सुन्तलाको व्यवसायिक खेती गर्न थालेपछि यहाँका किसान आत्मनिर्भर बन्न थालेका छन् ।
सुन्तला खेतीबाट एक सिजनमा नै लाखौँ कमाइ गर्न थालेपछि भारत जानेहरुको संख्यामा कमी आउन थालेको छ । अहिले यहाँका किसानहरुलाई बगानमा फलेको सुन्तला बिक्री गर्न भ्याइ नभ्याइ भइरहेको छ ।
एक सिजनमा बेचेको सुन्तलाको पैसाले वर्षभरिको खर्च धान्ने बताउँनुहुन्छ, स्थानीय चित्रराज भट्ट । भट्ट भन्नुहुन्छ, ‘एकजना किसानले कम्तीमा एक लाख रुपैयाँ कमाइ गर्छन् । कतिपयले दुई लाख रुपैयाँसम्म कमाउँछन् । हाम्रो सम्पूर्ण खर्च यसैले धानेको छ ।’
अर्का किसान तीर्थ साउदले डेढ लाख रुपैयाँको सुन्तला बेचिसक्नु भएको छ । ‘यो वर्ष तीन लाखभन्दा बढीको सुन्तला बेच्ने लक्ष्य थियो’ उहाँले भन्नुभयो, ‘मौसम परिवर्तनले सुन्तला केही कम फल्यो । अहिले पनि ४०/५० हजारको सुन्तला बारीमा नै होला ।’
वडाका प्रायः सबैले सुन्तला खेती गर्दै आएका छन्। वडामा करिब ७० घरधुरी रहेका छन् । सुन्तला छिमेकी जिल्ला कैलाली, कञ्चनपुरका विभिन्न बजारमा बिक्री हुने गरेको स्थानीय सुरेन्द्र बोहराले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘सुन्तला बेच्न अन्त जानै पर्दैन । व्यापारीहरु बारीमा नै आइपुग्छन् ।’
सुन्तला किसान भिमदत्त भट्टले यो वर्ष ८० हजार रुपैयाँको सुन्तला बिक्री गरेको जानकारी दिनुभयो । याे गाउँपालिकामा मात्रै होइन, जिल्लाको बोगटान फुड्सिल, बडीकेदार, केआइसिंह गाउँपालिकाका विभिन्न गाउँहरुमा व्यावसायिक रुपमा सुन्तला खेती हुँदै आएको छ ।
गाउँमा सुन्ताल ८० देखी १०० रुपैयाँ प्रतिकिलोमा बिक्री हुँदै आएको किसानहरु बताउँछन् । जिल्लामा उत्पादन भएका सुन्तला बिपीनगर, शिवनगर तथा सुदूरपश्चिम प्रदेशको पहाडी जिल्ला जोड्ने भिमदत्त राजमार्गको शहजपुर बजारमा पुग्नेगर्छ ।
सुन्तला खरिदका लागि व्यापारीहरु किसानको बगानमा नै पुग्छन् । सुन्तला बिक्री नहुँने चिन्ता कुनै किसानमा देखिदैन् । पछिल्लो समय सुन्तलाको उत्पादनमा कमी आएको भएता पनि मूल्य भने राम्रो पाएको किसानहरुले बताएका छन् ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।