लमजुङ – लमजुङको मर्स्याङ्दी गाउँपालिका ७ को छिनखोलाका बिर्खबहादुर तामाङ अहिले अलैँची टिप्न र सुकाउन व्यस्त हुनुहुन्छ । बारीमा लगाइएका अलैँची पाक्न थालेसँगै उहाँ अलैँची टिप्न व्यस्त हुनुभएको हो । 

दोर्दी गाउँपालिका ८ को खिन्चोकका मनबहादुर तामाङलाई पनि अलैँची टिप्न भ्याइनभ्याइ छ ।

उहाँहरुलाई झैँ लमजुङका विभिन्न ठाउँका किसानहरुलाई अहिले अलैँची टिप्ने र सुकाउने चटारो छ । लमजुङको मर्स्याङ्दी गाउँपालिका ७ को छिनखोला, लुदी, दोर्दी गाउँपालिका ८ को खिन्चोक, क्वहोलासोँथर गाउँपालिका ८ को घाम्राङलगायतका ठाउँका किसानहरु धमाधम अलैँची टिप्न र टिपेका अलैँची सुकाउनमा व्यस्त रहेको नेपाल अलैँची व्यवसायकी महासङ्घ गण्डकी प्रदेशका अध्यक्ष अजय तामाङले बताउनुभयो ।

‘किसानलाई अलैँची टिप्न र सुकाउन भ्याइनभ्याइ छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘अलैँची बारी र अलैँची भट्टीमा अहिले किसानको दिनरात बित्ने गरेको छ ।’

उहाँका अनुसार लमजुङका १६ सयदेखी २२ सय मिटर उचाइसम्ममा लगाइएका अलैँची पाक्न थालेसँगै किसानहरु अलैँची टिप्न जुटिरहेका हुन् ।

त्यस क्षेत्रका अलैँची उत्पादक किसानहरुले असोज मसान्तदेखि अलैँची टिप्न सुरु गर्छन् भने मङ्सिर पहिलो हप्तासम्म अलैँची टिपिसक्छन् ।

दशैँमा पनि अलैँची बारीमै व्यस्त किसान

पाकेका अलैँची समय टिप्न र सुकाउन नसके अलैँचीको गुणस्तरमा ह्रास आउनुका साथै किसानलाई नोक्सानी पुग्ने अध्यक्ष तामाङले बताउनुभयो ।

दशैँको बेला पनि अलैँची उत्पादक किसानहरु अलैँची टिप्न र सुकाउनमै व्यस्त हुने गरेको उहाँले बताउनुभयो । 

उहाँले भन्नुभयो, ‘अलैँची खेती सुरु भएसँगै यहाँका अलैँची उत्पादक किसानहरु दशैँको रौनकसमेत भुलेर अलैँची टिप्न र सुकाउनमै व्यस्त हुने गरेका छन् ।’

तामाङका अनुसार सकेसम्म अलैँची टिपेको एक/दुई दिनभित्रै अलैँची भट्टीमा सुकाइ सक्नुपर्छ । ‘यसो गर्न नसकिए अलैँचीको रङ्ग उड्न सक्छ । अलैँचीको गुणस्तर घट्छ’, उहाँले थप्नुभयो । 
नपाकेको अलैँचीलाई भने दाना छोड्याएर केही दिन गुम्स्याएर राख्नुपर्छ र अलैँची भट्टीमा सुकाउनुपर्छ । टिपेका अलैँची सुधारिएको अलैँची भट्टीमा कम्तीमा पनि १२ देखी १४ घण्टासम्म निरन्तर सुकाउनुपर्छ । 

‘टिपेपछि छोड्याइएको अलैँची दाना आगोको रापअनुसार भट्टीमा सुकाउनुपर्छ’, अलैँची उत्पादक किसानसमेत रहनुभएका तामाङले भन्नुभयो ।

तीन सय अलैँची भट्टी

उहाँका अनुसार लमजुङमा विभिन्न सङ्घ संस्थाको सहयोगमा झण्डै तीन सयको हाराहारीमा सुधारिएको अलैँची भट्टी राखिएको छ । अलैँची भट्टी अलैँची समूहलाई दिइएको र किसानले पालैपालो अलैँची भट्टीमा अलैँची सुकाउँदै आएका छन् ।

गएको वर्ष लमजुङमा दुई सय मेट्रिक टन अलैँची उत्पादन भएकोमा अलैँची बिक्रीबाट १३ करोड रुपैयाँ जिल्ला भित्रिएको थियो ।

यस वर्ष अलैँची उत्पादन बढ्ने अनुमान

यस वर्ष अलैँची खेती थप विस्तार भएकाले उत्पादन बढ्ने अनुमान रहेको नेपाल अलैँची व्यवसायकी महासङ्घ गण्डकी प्रदेशका अध्यक्ष अजय तामाङले बताउनुभयो ।

उहाँका अनुसार यस वर्ष लमजुङमा १५ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा अलैँची खेती विस्तार भइसकेको छ । यहाँ झण्डै २५ हजार किसानहरु यस खेतीमा लागेका छन् । 

‘यस वर्ष लमजुङमा दुई सय ५० मेट्रिक टन अलैँची उत्पादन हुने अपेक्षा गरिएको छ,’ उहाँले भन्नुभयो ।

यहाँका किसानहरुले रामसाइ, गोलसाइ, डम्बरसाइ, साउने, जिर्मले, भर्लाङ्गे जातको अलैँची लगाउँदै आएका छन् ।