चितवन - चितवनमा व्यावसायिक पशुपालन गर्ने कृषककाे सङ्ख्या बढ्दै गएकाे छ । 

व्यावसायिक पशुपालनको क्रम बढ्दै गए पनि बिरामी पशु चौपायाको उद्धारसँगै उपचारका लागि पशु एम्बुलेन्स नहुँदा चितवनका कृषकहरु समस्यामा परेका छन् । उनीहरुले पशु एम्बुलेन्सको व्यवस्था गर्नुपर्ने माग गरेका छन् ।

जिल्लामा रहेको भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रको तथ्याङ्क अनुसार चितवनमा ९२ हजार ८ सय ८७ गाई, ७२ हजार ८ सय ३३ भैँसी, ३ लाख १० हजार ५ सय १७ वटा बाख्रा रहेका छन् । यति धेरै पशु चौपाया भएको जिल्लामा बिरामी पशुको उद्धार र उपचारका लागि पशु एम्बुलेन्स नहुँदा समस्या परेको किसानले बताउँदै आएका छन् । 

जिल्लामा किसानको पहुँच पुग्ने स्तरको पशु एम्बुलेन्स नहुँदा समस्या परेको जिल्लास्तरीय दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्थाका सचिव किशोर बगाले बताउनु हुन्छ । 'बिरामी पशुको समयमा उपचार गर्न नसक्दा वार्षिक करोडौँ रुपैयाँ घाटा बेहोर्नु परिरहेको छ' उहाँले भन्नुभयो 'पशु एम्बुलेन्सको व्यवस्था गरी पशुधनको स्वास्थ्य सुरक्षामा राज्य संवेदनशील हुनुपर्छ ।'

एकातिर दक्ष प्राविधिकको अभाव अर्को तिर बिरामी पशुको तत्काल उपचारमा सकस भएका कारण व्यावसायिक रुपमा पशुपालन गर्ने कृषकहरुमा समस्या बढ्दै गएको उहाँले बताउनुभयाे । बगालेले स्वास्थ्य उपचार प्रभावकारी नभएकै कारण धेरै कृषक पशुपालन व्यवसायबाट विस्थापित हुने अवस्था आएको बताउनु भयाे।

पछिल्लो समय चितवनमा महँगाे मूल्यमा उन्नत जातका पशु खरिद गरी व्यावसायिक रुपमा पशुपालन गर्ने कृषकको सङ्ख्या पनि बढेको छ । उन्नत जातको पशुको श्रोत जिल्लाको रुपमा समेत चितवनलाई चिनिन्छ। बिरामी भएका पशुलाई तत्कालै उद्धार गरेर भेटेरिनरी अस्पतालमा लैजान सक्ने सुविधासहितको एम्बुलेन्स हुन सके पशुधनको थप सुरक्षा हुने बगाले बताउनुहुन्छ ।

एक महानगर पालिका,५ वटा नगरपालिका र एक गाउँपालिका गरी ७ वटा पालिका रहेको चितवनमा जिल्ला स्तरमा पशुपक्षीको उपचारको लागि भरतपुरमा भेटेरिनरी अस्पताल रहेको छ ।

सबै पालिकामा पशु सेवा शाखा अन्तर्गत काम भए पनि पशुको उद्धार र उपचार प्रभावकारी छैन । बिरामी पशुको उपचारमा सहजताका लागि पशु एम्बुलेन्सको बहस सुरु भए पनि व्यावहारिक रुपमा त्यसको साधन र श्रोत जुटाउन नसकेको चितवनको भेटेरिनरी अस्पतालका प्रमुख डा दयाराम चापागाईँले बताउनुभयो । 

'व्यावसायिक पशुपालनको लागि हब बन्दै गएको चितवन जिल्लामा पशु एम्बुलेन्स ल्याउनका लागि पहल भइरहेको छ' डा चापागाईँले भन्नुभयो 'एम्बुलेन्ससँगै यसको सञ्चालन र व्यवस्थापनका लागि आवश्यक बजेट र जनशक्ति पनि आवश्यक छ ।' साधन आउनु मात्र समस्याका समाधन नभएको बताउदै उहाँले साधनको व्यवस्थित परिचालन गर्न सक्नेगरी काम गर्नुपर्ने बताउनुभयो । 

चितवनमा कृषि तथा वन विज्ञान विश्व विद्यालय पनि रहेको छ । गएकाे आर्थिक वर्षमा वाग्मती प्रदेश सरकारले यस विश्व विद्यालयका लागि एउटा पशु एम्बुलेन्स उपलब्ध गराएको थियो । विश्व विद्यालयलाई प्राप्त भएको एम्बुलेन्स प्रयोग गर्न जिल्लाका कृषक, प्राविधिक र पशु चिकित्सकको पहुँच पुगेको छैन ।

कलेजमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुमार्फत फिल्डमा पशुको उपचार गर्न जान आउनका लागि याे एम्बुलेन्स प्रयोग भइरहेको छ । कृषकको पहुँच पुग्ने र आवश्यक पर्दा प्रयोग गर्न सक्ने गरी पशु एम्बुलेन्सको व्यवस्था गर्नुपर्ने डा. चापागाईँ बताउनुहुन्छ । 

जिल्लामा रहेका पशुको सङ्ख्याको आधारमा पशु प्राविधिक र चिकित्सको कमी र महामारी फैलिएको समयमा समेत रोग नियन्त्रणका लागि आवतजावत गर्न साधन श्रोतको अभाव हुने समस्यालाई समाधान गर्न पशु एम्बुलेन्सको व्यवस्था गर्न सके पशुधनको सुरक्षामा सहयोग पुग्ने देखिन्छ।