मंगलग्रहको अध्ययनका लागि अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको अन्तरिक्षयान ‘इन्साइट ल्याण्डर’ मंगलग्रहमा सफल अवतरण भएको छ । अन्तरिक्षयानले मंगल ग्रहको जमिन र आन्तरिक भागबारे अध्ययन गर्नेछ । 

यो यानले मंगल ग्रहको अवस्थाबारे जानकारीसँगै त्यहाँको तस्बिर पठाउने वैज्ञानिकले बताएका छन् । यो यानको सहयोगले वर्षौं पुरानो तथ्य तथा जानकारी मिल्ने अनुमान गरिएको छ । 

मंगल ग्रहमा पठाइएको यो यान अवतरण हुनका लागि सात मिनेटको समय लगाएको थियो । यही अवधिमा यसले पृथ्वीमा त्यहाँकोबारे सन्देश पठाइरहेको थियो ।  

यो यान एलिसिया प्लानिसियन नामको मैदानमा सफल अवतरण भएको थियो । जुन मंगलग्रहको भूमध्यरेखा नजिक पर्छ । वैज्ञानिकहरु त्यहाँ वरपरका जानकारी र तस्बिरका लागि पर्खिरहेका छन् । यसबारे केही समयपछि सबै जानकारी आउने सम्भावना रहेको वैज्ञानिकहरुले जानकारी दिएका छन् । 

के हो ‘इन्साइट ल्याण्डर’ ?

इन्साइट मंगलग्रहको बारेमा यस्तो जानकारी दिनसक्छ जुन अरबौँ वर्षदेखि थाहा छैन । आफ्नो अभियानको समयमा यो यानले मंगलग्रहमा एउटा साइज्मोमिटर राख्छ । यसले मंगल ग्रहमा हुने हलचलको बारेमा रेकर्ड गर्न सक्छ । 

यो पहिलो यान हो, जसले मंगलग्रहको बारेमा रहस्यमय जानकारी जुटाउन सक्छ । साथै एक जर्मन उपकरणले पनि मंगलग्रहको जमिनको पाँच मिटर तलसम्म गएर यहाँको तापमान पत्ता लगाउन सक्छ । ग्रहको यो तापमानबाट मंगल ग्रह अहिले कत्तिको सक्रिय छ भन्ने पत्ता लगाउन सकिन्छ । 

यसको अर्को प्रयोगमा रेडियो ट्रान्समिसनको प्रयोग गरिन्छ जसबाट यो ग्रह कसरी घुम्छ भन्ने पत्ता लगाउन सकिन्छ ।

यो अभियानमा लागेका वैज्ञानिक सुजेन स्म्रेकर भन्छन् ‘एउटा नयसिनेको अण्डा र एउटा उसिनेको अण्डालाई घुमाउँदा फरक–फरक तरिकाले घुम्छ किनकी एउटामा तरल र अर्कोमा ठोस पदार्थ हुन्छ । हामीलाई थाहा छैन मंगल ग्रहको भित्र ठोस छ या तरल । साथै यसको भित्री भाग कति ठूलो छ भन्ने पनि थाहा छैन । इन्साइटले हमीलाई यही कुराको जानकारी दिन्छ ।’