पब्जीको लत छ ? कसरी छुटाउने ?

 वैशाख १०, २०७६ मंगलबार १५:१५:१३ | डा‍. कपिलदेव उपाध्याय

पब्जी इन्टरनेटमा खेलिने एउटा युद्ध अर्थात लडाइ गर्ने विशेष खालको खेल हो । खेल्दाखेल्दै जसले लडाइँ जित्छ त्यो नै विजेता बन्छ ।  बालबालिककाहरु जसरी पनि त्यसलाई जित्न चाहन्छन् । लगातार चार पाँच घण्टा, छ, सात घण्टासम्म खेलिराख्ने, नखेल भन्दा नमान्ने हुन्छन् । यसले समस्या त आउँछ नै, साथै समयको पनि नोक्सानी  हुन्छ  ।  

पब्जी खेल्न थालेपछि उनीहरुले आफ्नो होमवर्क गर्न पाउँदैनन्, राम्रोसँग सुत्न पाउँदैनन् । समग्रमा उनीहरुको पढाइ अनि बानी बिग्रिन्छ ।  लडाइँमा प्राकृतिक रुपमा पनि अति नै आक्रामक हुने, मार्ने पिट्ने गरेर जित्ने भएको हुनाले उनीहरुको भावनामा असर परेको भेटियो । 

धेरै पब्जी खेल्ने बालबालिका बढी रिसाउने, आक्रामक खालको व्यवहार गर्ने, भनेको नमान्ने जस्ता समस्या देखियो भने यस्तो गेम खेल्न नदिनु नै राम्रो देखियो ।  पब्जी मात्रै होइन, यस्तै अन्य इन्टरनेटको माध्यमबाट लामो समयसम्म खेलिने खेल पनि बालबालिकाको समग्र विकासमा असर गर्ने भएकाले यस्ता खालका खेल बालबालिकाको लाग हानिकारक छ । 

खेलमा मात्रै ध्यान केन्द्रित भएपछि पढाइमा अविभावक तथा शिक्षकले भनेको काममा आफ्नो प्रतिक्रिया राम्रोसँग दिन सक्दैनन् । बालबालिकाको जुन साधारण विकास हो, त्यो नभएर उनीहरुमा विभिन्न खालको मानसिक समस्या आउँछ । तर यो कतिसम्म सत्य हो अहिले नै भन्न सकिएको छैन ।

तर पनि यसरी पब्जी खेल्ने बालबालिकामा ध्यान केन्द्रित गर्ने क्षमतामा असर परेको हुन्छ  । कुनै पनि काममा ध्यान केन्द्रित हुँदैन । योचाहिँ सत्य  हो । पढाइमा भनौं या अरु जुनसुकै काममा पनि उनीहरुले ध्यान केन्द्रित गर्नै सक्दैनन् ।  त्यसले गर्दा उनीहरुको समग्र जीवनमा असर गरेको हुन्छ । 

त्यसैले बालबालिकालाई पब्जीलगायत इन्टरनेटमा भुल्ने लतबाट छुटकारा दिलाउन सक्नुपर्छ । एकछिन भुलाउनका लागि बालबालिकालाई मोबाइल खेलाउन दिने, खेल खेल्न सिकाउने गर्दा पछि उनीहरुलाई यही बानी पर्छ । जतिबेला पनि फ्री भयो कि फोन चाहिने हुन्छ ।  त्यो नगरेर उनीहरुसँग स्वस्थ जीवन बिताउने, कुराकानी गर्ने, कथा सुनाउने, आफू नै उनीहरुसँग खेल्ने, उनीहरुलाई आफै खेल्न चल्न दिनुपर्छ । 

उनीहरुलाई बन्देज लगाउने नभइ आफँै खेल्न दिनुपर्छ । उनीहरु ठूला मान्छेजसरी चुप लागेर बस्न सक्दैनन् । त्यसैले स्वस्थ किसिमले खेलौनामा या माटोमा खेल्न दिनुपर्छ । 

बालबालिकालाई ‘सेन्सर स्टिमुलेसन चाहिन्छ, सेन्सर स्टिमुलेसन भन्नाले हाम्रो पञ्च ईन्द्रीयहरु आँखा, नाक, कान, मुख चलायमान हुनु हो । यिनिहरु चलायमान भएर विभिन्न संकेतहरु उनीहरुको मस्तिकष्मा पुग्नुपर्छ । हाम्रो गन्धबाट, आवाजबाट, आँखाले धेरैखालका रंगहरुं हेर्दा विकासमा सहयोग पुग्छ । त्यस्तै छोएर, मसाज गरेर उनीहरुको विकासमा धेरै सहयोग पुग्छ  । 

बासनाले, संगीतले उनीहरुको विकासमा सहयोग गर्छ । यसलाई टेण्डर लविङ केयर भन्छ । बालबालिकालाई सेन्सर स्टिमुलेसन हाम्रो विभिन्न इन्द्रियबाट मस्तिष्कमा पुग्ने भएकाले इन्द्रियलाई चलायमान गर्न बालबालिकालाई तेल मालिस गर्नेदेखि लिएर माया गर्ने, मुसार्ने गरिन्छ जुन आफैँमा ठिक चलन थियो ।  

पहिले बालबालिकालाई हेर्ने  या स्याहारसुसार गर्ने चलन ठिक थियो । अहिले बालबालिकालाई एक ठाउँमा बस भनेर आफ्नो बालबालिकालाई समय नदिँदा धेरै समस्या आएको छ । बालबालिका राम्रो बनाउने या राम्रोसँग हुर्काउने हो भने बाबुआमा या अभिभावकले समय दिनै पर्छ । 

बालबालिकालाई यसो गर उसो गर भनेर सिक्दैनन् । आफूले जस्तो व्यवहार गरिन्छ, उनीहरुले त्यही सिक्छन् । त्यसैले उनीहरुको बानी राम्रंो होस् भनेर आफ्नो बानीमा सुधार गर्नु पर्छ ।  आफूले देखाएपछि मात्रै बालबालिकाले सिक्छन् । 

बालबालिकालाई मोबाइल दिँदा, फेसबुकलगायतका सामाजिक सञ्जाल चलाउन सिक्छन् होलान् । अरु इन्टरनेटको चलाउने तरिका जान्छ होला । तर उनीहरुको समग्र विकास जस्तै मानसिक, सामाजिक, भावनात्मक, शारीरिक र नैतिक विकासमा  असर पर्छ । स्मार्ट फोनको माध्यमबाट खेलिने खेलले उनीहरुको त्यो विकास हुन सक्दैन ।  यसतर्फ सबैले बेलैमा ध्यान पुर्याउनुपर्छ ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर ७, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

डा‍. कपिलदेव उपाध्याय

डा‍. कपिलदेव उपाध्याय मनाेचिकित्सक हुनुहुन्छ ।

1 Comments

  • खड्ग बहादुर राई

    April 24, 2019, 3:06 p.m.

    प्रस्तुत सामाग्री शिर्षकसम्मत देखिएन । शिर्षक अनुसार त बालबालिकालाई पब्जिको लतबाट छुटाउने उपायहरु पो उल्लेख गर्नुपर्ने होइन र ? पब्जिले पारेको नकारात्मक प्रभाव त थाहा भईसकेको नै छ नि । शिर्षक एकातिर दिने अनि सबैले जानिरहेको कुरानै उल्लेख गर्ने हो र हजुर ? के औचित्य रह्यो र यो पोस्टको ? कतिनै उपयोगी सामाग्री भेटियो भनेर खुशी भएर पढेको त बेकारै भयो ।

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

धरहरा चढ्नका लागि मूल्य निर्धारण

२

युक्रेनमा प्रहार गरेको अस्त्र आणविक हतियार बोक्न सक्षम छ : रुस

३

पाकिस्तानमा धार्मिक हिंसा भड्किँदा कम्तीमा ३२ जनाको ज्यान गयो

४

अमेरिकी खर्बपति एलन मस्कसँग प्रधानमन्त्री ओलीको भर्चुअल संवाद

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई