सीप सिक्नुहोस्, सम्भावनाहरु आफ्नै ठाउँमा खोज्नुहोस्

 माघ १५, २०७६ बुधबार १४:३५:१७ | राजनप्रसाद श्रेष्ठ

अहिले सरकारले स्वदेशको रोजगारीलाई प्राथमिकतामा राखेको छ । त्यस अनुसार युवालाई सीप सिकाउने र स्वदेशमै रोजगारीका अवसरहरु सृजना गर्न विभिन्न रोजगारीका कार्यक्रम पनि आएका छन् ।

अहिले वैदेशिक रोजगार बोर्डले पनि वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहने, विदेशबाट फर्किएका र वैदेशिक रोजगारीमा संलग्नका परिवारका सदस्यलाई निःशुल्क सीप सिकाइरहेको छ । 

हातमा सीप भए भोकै मर्न पर्दैन । यो कुरा तपाईं हामी सबैलाई थाहा छ । वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा होस् या स्वदेशमा नै पाखुरा बर्जाछु भन्दा पनि सीप भए सहज हुन्छ । कमाइ हुन्छ र जोखिम पनि कम हुन्छ । 

तर अहिलेको यथार्थ के हो भने वैदेशिक रोजगारीमा जाने ७५ प्रतिशतभन्दा धेरै अदक्ष अथवा सीप नसिकी जानेहरुको संख्या छ । सीप नसिकी जाँदा लेबरको काम गर्न परेको छ । अत्यन्त जोखिम हुन्छ । पारिश्रमिकको हिसाबले पनि कम हुन्छ । त्यसैले पनि अहिले वैदेशिक रोजगार बोर्डको समन्वयमा यो वर्ष १५ हजार जनालाई निःशुल्क सीप प्रदान गर्ने लक्ष्य छ । 

चार प्रदेशमार्फत निःशुल्क सीप सञ्चालन

सीप सिक्नुहोस् । त्यसपछि स्वदेशमै कामका अवसर खोज्ने या विदेश जाने रोजाईं तपाईँको हो । अहिले सरकारको लक्ष्य भनेको स्वदेशमै युवालाई कामका अवसर दिने हो । हैन विदेश नै जान्छु भन्छन् भने पनि सीपयुक्त जनशक्ति मात्र पठाउने भन्ने हो । बोर्डले यही योजनालाई कार्यान्वयन तहमा लानका लागि अहिले निःशुल्क सीप तालिम प्रदान गरिरहेको छ । 

९० दिन हाजिर हुनुपर्छ र ९० दिन हाजिर पुग्नेले सीटीईभीटी अन्र्तगतको एनएसटीभीबाट सीप परीक्षण हुन्छ । परीक्षणमा पास हुनेले प्रमाणपत्र पाउँछन् । पास हुनेले लागेको सबै रकम फिर्ता पाउँछन् । फेल भएमा लागेको रकम फिर्ता पाईंदैन ।  विदेश जाँदा होस् या नेपालको श्रम बजारमा यो प्रमाणपत्रले टेवा पुग्ने छ भन्ने मैले आशा लिएको छु । 

विदेश जान चाहने, फर्किएका र विदेशमा हुनेका परिवारका सदस्यले समेत बोर्डमार्फत प्रदान गरिने सीप तालिम लिन पाउँछन् । अहिले एक महिने निःशुल्क सीप तालिम वाग्मती प्रदेश, गण्डकी प्रदेश, कर्णाली प्रदेश र प्रदेश पाँचबाट सञ्चालन भैरहेको छ । 

अहिले बोर्डले सीटीईभीटीका आंगिक शिक्षण संस्थामार्फत सीप तालिम सञ्चालन गरिरहेको छ भने छिट्टै निजी तालिम प्रदायक संस्थासँग पनि समन्वय गरेर तालिमहरु सञ्चालन गर्ने प्रक्रियामा छौं ।

अहिले निमार्णको क्षेत्रमा आवश्यक पर्ने सीप जस्तै, मेशन, इलेक्ट्रिसियन, प्लम्बर  लगायत, हस्पिटालिटी सेक्टर अन्तर्गत जस्तै वेटर, कुकु, हाउसकिपिङ लगायत सेक्युरिटी गार्ड आदिको सीप तालिम सञ्चालन भइरहेको छ । हाम्रो प्राथमिकता वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहने, उनीहरुका परिवार र विदेशबाट फर्किएका हुन् । यो तालिममा सहभागी हुँदा एक रुपैयाँ पनि तिर्नु पर्दैन । 

सीप परीक्षण हुन्छ 

यसअघि सिकाइएका सीप तालिमको गुणस्तरीयताका सम्बन्धमा थुप्रै जिज्ञासाहरु आए । सीपको प्रभावकारिताको सम्बन्धमा पनि प्रश्नहरु उठेका थिए । त्यसैले विगतका अनुभवलाई मध्यनजर गर्दै, आत्मसाथ गर्दै यसपटक तालिम तालिमको लागि मात्र नभएर हामी गुणस्तरीय तालिम दिन्छौं । 

पाठ्यक्रम निर्धारण गरेका छौं । मापदण्ड बनाएका छौं । चाहे त्यो सीटीईभीटी अन्तर्गतका आंगिक शिक्षण संस्था हुन् वा निजी तालिम प्रदायक संस्था उनीहरुले बोर्डले तोकेको पाठ्यक्रम अनुसार तालिम सञ्चालन गर्नुपर्छ ।

९० दिन हाजिर हुनुपर्छ र ९० दिन हाजिर पुग्नेले सीटीईभीटी अन्र्तगतको एनएसटीभीबाट सीप परीक्षण हुन्छ । परीक्षणमा पास हुनेले प्रमाणपत्र पाउँछन् । पास हुनेले लागेको सबै रकम फिर्ता पाउँछन् । फेल भएमा लागेको रकम फिर्ता पाईंदैन ।  विदेश जाँदा होस् या नेपालको श्रम बजारमा यो प्रमाणपत्रले टेवा पुग्ने छ भन्ने मैले आशा लिएको छु । 

सीप तालिमको अनुगमका लागि हामीले संयन्त्र नै बनाएका छौं । निरीक्षण र अनुगमन पनि हुन्छ । त्यसैले यो मौकाको फाइदा उठाउन सबै नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनीलाई म आग्रह पनि गर्दछु । 

सीप सुरक्षा कवच हो

हातमा सीप भए भोकै मर्न पर्दैन । हातमा सीप नभएपछि विदेशमा होस् या स्वदेशमा जोखिमयुक्त काम गर्नुपर्छ । ज्याला पनि कम पाइन्छ । तर पनि कतिपयले सीपको महत्व नबुझेको पाइन्छ । हाम्रो समाजमा एउटा लोकलाजले पनि काम गर्नमा ठूलो बाधा उत्पन गरेको छ । 

नेपालमा जे पायो त्यही काम नगर्ने तर विदेशमा जे पनि गर्ने । त्यही काम नेपालमा नगर्ने तर विदेशमा गएर जोखिम मोलेर गर्ने प्रवृत्ति छ । अरुले के भन्लान् भन्ने पनि छ । तर वास्तविकता त्यस्तो होइन ।

विदेशमा पनि पैसाको बोट छैन । अर्काको लहलहैमा लागेर विदेश जाँदा दुःख मात्र पाइन्छ । आफ्नै देशमा काम पाउन त कति दुःख गर्नुपर्छ भने अरुको देशमा फूलमाला लगाएर काम दिँदैनन् ।

पढाइसँगै सीप पनि आवश्यक पर्छ । सीप त सुरक्षा कवच हो । चाहे विदेशमा होस् या स्वदेशमा । सीप हुनेले जोखिमसँग लड्न सक्छ । तुलनात्मक हिसाबले कमाइ पनि बढी हुन्छ । 

कतिपय त विदेश जाने भनेर सीप सिकेका र पछि सिकेपछि स्वदेशमै काम गरेका उदाहरण पनि छन् । खाडीका देशसँगै मध्यपूर्वका देशमा नेपालको श्रम बजारको भन्दा धेरै कमाइ हुँदैन ।

दुई चार हजार फरक पर्ला तर सामान्य लेबरको काममा विदेश जानेले मेहनत गर्ने हो भने त्यती रकम हातमा सीप हुने हो भने परिवारसँग बसेर यही पनि कमाउन सकिन्छ । देश र परिवार छाडेर जान पर्दैन । त्यसैले अब सरकारले सीपको महत्व बुझ्न पनि काम गर्नेछ । हामीले सीप त सिकाइरहेका छौं तर त्योसँगै हामी सबैलाई सीपको महत्व बुझाउन पनि काम गर्नेछौं । 

अहिले बोर्डले सञ्चालन गरेको सीप तालिम भलै वैदेशिक रोजगारी लक्षित छ, तर सीप सिकेपछि विदेश जानुपर्छ भन्ने हैन  । सीप सिक्नुहोस् अनि सम्भावनाहरु आफ्नै ठाउँमा खोज्नुहोस् । 

बोर्डले निजी सीप प्रदायक संस्थासँग मिलेर पालिकास्तरबाटै तालिम प्रदान गर्ने गरी काम गरिरहेको छ । त्यसैले म आशावादी छु, तपाईंहरुले आफूलाई पायक पर्ने ठाउँबाट चाहेको सीप सिक्न पाउनुहुनेछ । अब गुणस्तरीय तालिम लिन काठमाण्डौै धाउनुपर्ने  अवस्थाको अन्त्य हुन्छ । र आफ्नै ठाउँमा सीप सिक्ने परिस्थिती हुन्छ भन्न चाहन्छु ।

विदेशमा पनि पैसाको बोट छैन । अर्काको लहलहैमा लागेर विदेश जाँदा दुःख मात्र पाइन्छ । आफ्नै देशमा काम पाउन त कति दुःख गर्नुपर्छ भने अरुको देशमा फूलमाला लगाएर काम दिँदैनन् ।

त्यसैले हातमा सीप एकदमै जरुरी छ । र हातमा सीप भएमा आफूसँग भएको सीपअनुसार देशमै काम खोजौं । हैन विदेश नै जान्छु, दुईचार वर्ष कमाएर फर्किन्छु भन्नुहुन्छ भने पनि सीप सिकेर जानुहोस् । त्यहाँको सीप र अनुभव ल्याएर आफ्नै देशमा केही गर्नुहोस् । सीपले आफूलाई र अरुलाई पनि भलाई गर्छ । जोखिम मोल्ने कि कम गर्ने ? निर्णय तपाईंको । 

(वैदेशिक रोजगार बोर्डका कार्यकारी निर्देशक श्रेष्ठसँग सन्जिता देवकोटाले गरेको कुराकानीमा आधारित)

अन्तिम अपडेट: मंसिर ६, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

राजनप्रसाद श्रेष्ठ

श्रेष्ठ वैदेशिक रोजगार बोर्डका कार्यकारी निर्देशक हुनुहुन्छ ।

2 Comments

  • Abdul Kais Ansari

    Jan. 31, 2020, 11:59 a.m.

    I am interested

  •  0 Reply

  • Ram Bhakta

    Jan. 29, 2020, 9:10 p.m.

    कुन ठाउँ मा सिकाउँछ खोइ त ठेगाना र फोन नं दिएको हावाको गफ गर्ने

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

गुल्मीको धुर्काेटमा एउटै परिवारले चार सय मुरी धान फलायो

२

अर्जेन्टिना विश्वकपका लागि छनोट : चीनलाई हराउँदै जापान छनोट नजिक

३

रुस–युक्रेन युद्ध झनै खराब अवस्थामा, रुसले आणविक हतियार प्रयोग गर्ने चिन्ता बढ्यो

४

पुटिनद्वारा नयाँ आणविक सिद्धान्तमा हस्ताक्षर, युक्रेनलाई ल्यान्ड माइन दिन बाइडेन सहमत

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई