कुवेतमा नेपालीको अवस्था र नेपाल सरकारसँग अपेक्षा

 वैशाख २५, २०७७ बिहीबार १८:३२:२९ | अमित राई

कोरोना भाइरसको महामारीले खाडीका अरु देशमा जस्तै कुवेतमा पनि नेपालीलाई सताएको छ । नेपाली दूतावासका अनुसार अहिलेसम्म ८४ जना नेपालीमा कोरोना सङ्क्रमण भएको छ । कुवेत सरकारले सङ्क्रमितको निःशुल्क उपचार गराईरहेको छ । कोरोना भाइरसबाट निको भइसकेपछि फेरि आफ्नो काममा फर्कन पाइन्छ । 

सङ्क्रमित र गम्भीर बिरामीको हेरचाह र उपचारमा कुवेत सरकार र रोजगारदाता कम्पनीको सहयोग भए पनि कोरोना भाइरसको महामारी सुरु भएपछि रोजगारी गुमाउने र बेतलबी हुने नेपालीको संख्या दिनहुँ बढ्दो छ । कोठामै क्वारेण्टीनमा बसेकाहरुलाई पनि खानेकुरा र आधारभूत तलबको व्यवस्था गर्न कुवेत सरकारले रोजगारदाता कम्पनीलाई निर्देशन दिएको छ । 

तर दिनैपिच्छे नियमित तलब नपाउने, खाना र बस्न समस्या हुने नेपालीको सङ्ख्या थपिंदै गएको छ । धेरै कार्यालय र कामहरु अहिले पनि चलिरहेका छन् । नेपालीले काम गर्ने धेरै ठाउँ सार्वजनिक क्षेत्र अन्तर्गत पर्छन् ।

सङ्क्रमणबाट बच्न केही कम्पनीहरुले हाते ग्लोब्स, स्यानीटाईजरको प्रयोग गरे पनि कार्यस्थलमा सङक्रमणको जोखिम उच्च छ । यो समयमा कतिपय सानाठूला कम्पनीले श्रमिकलाई अर्को सूचना जारी नभएसम्मको लागि महिनावारी तलबमा २५ देखि ६० प्रतिशतसम्म कटौती गरिसकेका छन् । यो क्रम आउने दिनमा अझ बढ्ने देखिन्छ । 

नेपाली दूतावास र नेपाली संघसंस्थाको प्रयास

नेपाली दूतावास कुवेतले नेपालीको समस्या र समाधानको उपायबारे कुवेत सरकार, रोजगारदाता कम्पनी तथा नेपाली संघसंस्थासँग निरन्तर छ्लफल गरिरहेको छ। कोरोना भाइरस प्रभावको कारणले समस्या परेकाहरुको गुनासो र समस्या सुन्ने तथा रोजगारदाता कम्पनीसँग खान, बस्नको प्रबन्ध मिलाउने काम गरिरहेको छ । नेपाली समुदायमा चेतनामुलक कार्यक्रम पनि भैरहेको छ । 

तर पनि यी प्रयासहरु अहिलेको अवस्थामा पर्याप्त छैनन् । दूतावासको कार्यक्षमता बढाएर अहिले धेरैभन्दा धेरै नेपालीलाई रोजगारी र नियमित तलवको सुनिश्चितता, रोजगारी गुमाएकाहरुलाई खाना र बासको प्रबन्ध, सहानुभुति, सान्त्वना र सहयोग गर्ने मुख्य काममा दूतावास लाग्नुपर्ने अवस्था रहेको छ । 

रोजगारी गुमाईसकेका र बेतलबी बिदामा बसेका चार सयभन्दा धेरै नेपालीलाई कम्तीमा २० दिनसम्म पुग्नेगरी गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) कुवेतले राहत वितरण गरेको छ । लकडाउन, कफ्र्यु र एरिया लकडाउन हुँदा पनि पचासौं किलोमिटर टाढासम्म बिना पीपीई सयांैलाई राहत बितरण कार्यमा एनआरएनए जुटिरहेको छ । 

संस्थाको राहत बजेट सकिएको छ । कुवेतको जटिल समस्यालाई बुझेर थप राहत सहयोगको लागि एनआएएनए केन्द्रीय कमिटी आपतकालीन राहतकोषबाट ५ हजार डलर कुवेत एनआरएनएलाई सहयोग रकम उपलब्ध गराइएको छ ।

र यो बजेटले अरु पीडितहरुलाई सहयोग गर्ने योजनामा एनआरएनए छ । विपदको बेला पीडितहरुले कुवेतमा रहेका ७० भन्दा धेरै नेपाली संघसंस्थासँग आशा गर्नु स्वभाविक हो । नेपाली समुदाय र संघसंस्थाले यो समयमा एकजुट र एकीकृत भएर समस्याको सामाना गर्नुको विकल्प छैन । धनभन्दा मन ठूलो पार्ने अवस्था रहेको छ । 

गैरकानुनी हैसियतमा रहेका नेपाली स्वदेश फिर्तीको पर्खाईमा

गएको अप्रिल १ देखि ३० सम्म कुवेत सरकारले गैरकानुनी हैसियतमा रहेका विदेशी कामदार सम्बन्धित देश फर्काउने अभियान चलाएको थियो । नेपालीका लागि भने अप्रिल २६ देखि ३० सम्म आममाफी प्रक्रियामा सहभागी हुने व्यवस्था मिलाइको थियो ।

 गैरकानुनी हैसियतमा बसेकालाई जरिवाना मिनाहा गरेर घर फर्कने टिकटसमेत कुवेत सरकारले नै व्यहोर्ने गरी चलाइएको अभियानमा कुवेत सरकार तथा नेपाली दूतावासले आधिकारिक तथ्याँक सार्वजनिक गरेका छैनन् । तर लगभग ३ हजार ५ सय नेपाली यो प्रक्रियामा सहभागी भएका अनुमान छ । 

नेपाली दूतावास, गैरआवासीय नेपाली संघ र अन्य विभिन्न नेपाली संघसंस्थाले लकडाउन, कफ्र्युमासमेत नेपाली खोजीखोजी यो अभियानमा सहभागी गराउने उल्लेख्य भूमिका खेले ।

गम्भीर अपराधमा जेल सजाय भुक्तान गरिरहेकाबाहेक अरुलाई जेलमुक्त गरेर यो अभियानमा भाग लिन दिएर कुवेत सरकारले विदेशी कामदारप्रति ठूलै उदारता देखाएको छ । अहिले धेरै देशका नागरिक फर्किसकेका छन् भने नेपालीहरुलाई खाने बस्ने व्यवस्थासहितको सेल्टरमा राखिएको छ । तर नेपालमा हवाई सेवा बन्द भएकोले कति दिन कुवेत सरकारले यसरी पाल्ने हो अनिश्चित छ । 

कोरोनाका कारण कुवेतबाट कति नेपाली घर फर्किएलान् ?

कुवेतमा कोरोना महामारीले कुन रुप लिन्छ र यहाँको अर्थतन्त्र र रोजगारीलाई कस्तो असर पार्छ भनेर अहिले नै भन्न सक्ने अवस्था छैन । अर्को महिनापछि बल्ल यहाँको अवस्था कतातिर जान्छ भनेर केही भन्न सक्ने अवस्था रहन्छ भनेर विश्लेषण भैरहेको छ ।

तर त्यो बेलासम्म रोजगारी गुमाएका, बेतलबी बिदामा बस्न बाध्य पारिएका, गैरकानुनी हैसियतमा रहेका तर आममाफीमा सहभागी नभएका नेपालीहरुको अवस्था धेरै नाजुक बन्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ ।

अहिले पनि धेरै नेपालीहरु अवस्था सुध्रिएमा यहीँ रोजगारी गर्ने र बस्ने मनस्थितिमा रहेको पाईन्छ । तर रोजगारी गुमाएका,  लामो बेतलवी बिदा भएका, लकडाउन सुरुभन्दा अघि रोजगारी अन्त्य गरी घर फर्कने टिकट निश्चित गरिसकेका स्थिति सहज हुन थालेपछि पक्कै नेपाल फर्किनेछन् । र यसरी देश फर्कनेको संख्या लगभग १० हजार हुने अनुमान गर्न सकिन्छ ।  

फर्कनेलाई देशभित्रै कसरी व्यवस्थापन गर्न सकिएला ?

कोरोनाको महामारीपछि कुवेत लगायत खाडीका अन्य देशबाट नेपाल फर्केनेको संख्या ठूलै हुन्छ भनेर अनुमान लगाउन सकिन्छ । नेपाली फर्कंदा संख्या वा व्यक्ति मात्र फर्कंदैन, केही न केही काम सिकेर र सीपको लामो अनुभव लिएर फर्केने नेपाली पनि धेरै हुनेछन् ।

त्यो दक्षता र सीपलाई फेरि जहाजमा हालेर खाडी, मलेसिया पठाउने मुर्खता गर्नुभन्दा नेपालमा नै व्यवस्थित गर्ने दायित्व सरकारको हो । नेपालीले विदेशमा लामो समय काम गरेर अनुभव हासिल गरेको क्षेत्रहरु जस्तै कन्ट्रक्सन, इन्जिनियरिङ्ग, ड्राइभिङ, होटेल रेष्टुरेन्ट, सुरक्षागार्ड, हाउसमेड, कृषि लगायतका क्षेत्रमा देशभित्रै रोजगारी पाउने र उद्यम गर्ने वातावरण मिलाउनु पर्छ ।

नेपाल सरकार र दूतावाससँग तत्कालको अपेक्षा

कुवेत अध्यागमनले सन् २०१९ जुलाई ३ मा नेपाली दूतावासलाई उपलब्ध गराएअनुसार यहाँ नेपाली कामदारको संख्या ६९ हजार ६ सय ५४ छ । त्यसमध्ये निजी क्षेत्रमा ४९ हजार ३१६, घरेलु कामदार १९ हजार ७८७, पारिवारिक ४४३ र सरकारी क्षेत्रमा १२८ जना छन् । कुवेत सरकारले नेपाली दूतावासलाई दिएको जानकारी अनुसार लगभग ७ हजारको संख्यामा गैरकानूनी हैसियतमा नेपाली रहेका छन् । र तीमध्ये धेरैजसो घरेलु कामदार छन् । 

कुवेतमा रहेका नेपालीहरुको सरकार र दूतावाससँग ठूल्ठूला र महत्वाकांक्षी अपेक्षा केही छैनन् । परिवारका सदस्यले घर फर्किनु पर्‍यो भनेर हत्ते हालेका छन् । विपदको बेला सबैलाई आफ्ना परिवार र आफन्तसँगै हुन पाए हुन्थ्यो भन्ने लाग्नु स्वभाविक नै हो ।

तन कुवेत र मन नेपालमा हुने धेरैले घर फर्किन पाए हुने भनेर आश गरेका छन् । बरु सरकारले तोकेको क्वारेण्टीनमा आफ्नै खर्चमा बस्ने र फर्कंदा सरकारलाई कुनै किसिमको आर्थिक भार नपार्ने उनीहरुले भन्दै आएका छन् ।

लकडाउनको कारणले कतिपय साना तथा मझौला कम्पनीहरु, नेपाली रेस्टुरेन्ट व्यवसायहरु बन्द अवस्थामा छन् । अहिलेको अवस्थामा खाना र बस्न समस्या भएकाहरुलाई सम्बन्धित कम्पनी वा सरकारमार्फत व्यवस्था मिलाइदिनु भनेर हारगुहार गरेका छन् । 

कुवेत सरकार र कुवेती रोजगारदाता कम्पनीसँग कुरा गरेर रोजगारी र खान, बस्न पुग्ने तलबको ग्यारेन्टी गरिदिने अभिभावकको खोजीमा छन् । कुवेत सरकारको सेल्टरमा सुटकेश झोला कसेर देश फिर्ने दिन गन्दै बसेकाहरु छिट्टै नेपाल टेक्न पाइने दिनको पर्खाईमा छन् ।

अरु समयमा रेमिट्यान्सको बयान गरेर नथाक्ने सरकारले नेपाली श्रमिकका यति साना र थोरै अपेक्षा पूरा गर्ने समय आएको छ । विदेशमा रहेका नेपालीहरुको लागि राज्य र सरकार पनि छ है भनेर अभिभावकको भूमिका र त्यसअनुसारको काम देखाउने उपयुक्त समय यही हो । 

 

 

अन्तिम अपडेट: मंसिर २, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

अमित राई

भोजपुरका अमित राई हाल कुवेतमा कार्यरत हुनुहुन्छ ।

1 Comments

  • Dhal Bahadur karki

    May 8, 2020, 1:26 p.m.

    खै भनाइ मा मात्र नेपाल सरकार छ तर हामी प्रदेसी लाई आफ्नो देस फर्कन चाहिनी को लागि तेहि नेपाल सरकार बाधक बनेको छ हामी प्रदेसी ले पथाको रेमिटेन्स ले देस को अर्थ तन्त्र चलाउनी अन्ज हाम्क लाई देस आउन मा रोक लगाउने एस्तो सरकार चाहिदैन

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

गुल्मीको धुर्काेटमा एउटै परिवारले चार सय मुरी धान फलायो

२

जहाजमा उड्ने पैसा नहुँदा विश्वकप क्रिकेट खेल्न नेत्रहीन टोली रेलबाटै पाकिस्तान प्रस्थान

३

रुस–युक्रेन युद्ध झनै खराब अवस्थामा, रुसले आणविक हतियार प्रयोग गर्ने चिन्ता बढ्यो

४

पुटिनद्वारा नयाँ आणविक सिद्धान्तमा हस्ताक्षर, युक्रेनलाई ल्यान्ड माइन दिन बाइडेन सहमत

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई