कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिकाका पाँच वडामा नौ वटा सिँचाइ यो...
बैशाख १२, २०८१ बुधबार
तिहार सकिनेबित्तिकै घाँटीमा माला पहिरिएर गाउँ डुलिरहेका उम्मेदवारको कुरा सुन्ने हो भने असम्भव भन्ने कुरा केही पनि छैन । सबै कुरा उतिखेरै चुड्कीको भरमा हुन्छ, तर सर्त सबैको एउटै छ, चुनावमा उसैले जित्नुपर्छ । चुनावको बेला उसले असम्भव सबै काम फत्ते गर्न सक्छ, अरुबेला त वरको सिन्को पर पनि सर्दैन, कामको त कुरै नगरौँ। यस्तो हुने कारण के होला ? अथवा चुनाव लागेपछि उम्मेदवार किन पावरफुल हुन्छ त ? यसको रहस्य जान्न उम्मेदवारको अर्थ हेरौँ ।
उम्मेद र वार मिलेपछि उम्मेदवार हुन्छ । चाकडी, चाप्लुसी, भनसुन, धम्की, घुर्की र त्यतिले पनि नपुगेपछि अर्को पार्टीमा बुर्कुसी मारेपछि उम्मेदवार भइन्छ । उम्मेद भनेको आशा, भरोसा र इच्छा । वार भनेको उमेद राख्ने आशाकारी । अर्थात् उम्मेदवार भनेको अरुलाई आशा देखाउने व्यक्ति । कुनामा र पाखामा बसेर आशा देखाउन सकिँदैन । ठाउँमै पुगेर भाका र भाखा मिसाउनुपर्छ ।
उम्मेदवारमा पछिल्तिरको दुईवटा अक्षरलाई हेरौँ, वार । वार कि पार भन्ने अर्थ पनि लाग्यो । अङ्ग्रेजीबाट अर्थ्याउँदा चुनावी मैदानमा लड्दै गरेको या सङ्घर्ष गर्दै गरेको भनेर बुझ्दा पनि भयो । अझ वारको अगाडि एउटा प राखेर त्यसमा आकार लगाइ पावर बनाउन सकियो । पावर भनेको शक्ति । कसैले सितिमिति सोच्नै नसक्ने सबै कुरा गर्न सक्ने क्षमता । त्यसैले उम्मेदवार हुनु भनेको पावर पनि थपिनु हो । पावर थपिएपछि उम्मेदवारले गर्न नसक्ने भन्ने केही पनि हुँदैन । सबैथोक गर्न सक्छ ।
अहिलेसम्म उम्मेदवारले सानातिना पावरको मात्र कुरा गरेका छन् । कसैले गरिबी हटाउँछु भनेका छन्, कसैले त्योभन्दा अघि बढेर गरीबलाई नै हटाइदिन्छु भनेका होलान् । कसैले खोलामा पानीजहाज र कच्ची सडकमा रेल गुडाउने सपना देखाएका छन् । खाना, नाना र छाना त मामुली कुरो भैहाल्यो ।
उम्मेदवारले भन्न बाँकी भएका तर गर्छु भन्न सक्ने केही काम यस्ता पनि हुन सक्छन् :
– हरेक घरमा निःशुल्क ग्यास सिलिण्डर बाँडिनेछ । सिलिण्डर माथि प्रेसर कुकरसमेत जडान हुनेछ । सिलिण्डर र कुकर भएपछि चामल, तरकारी, नुन, भुटन र मरमसलाको आवश्यक पर्ने छैन । ग्यास सल्काउने बित्तिकै कुकरमा आफूले चाहेअनुसारको भात र तरकारी पाक्नेछ । यसो हुँदा चामल र तरकारी किन्न नसकेर कोही नेपाली भोको बस्नु पर्ने छैन ।
– ज्यानमा एकसरो लुगा लगाउन नपाएर कोही नेपाली नाङ्गो बस्नु पर्ने छैन । सबै गाउँटोलमा तयारी पोसाक उद्योग खोलिनेछ । गाउँठाउँमै पाइने सिस्नोबाट लुगा बुनि तयारी कपडा बनाइनेछ । उद्योगमा बनाउन भ्याइएन भने सिस्नोलाई सिधै कपडामा परिणत गरिनेछ । सिस्नोले पोल्न सक्ने तथ्यलाई मध्यनजर गर्दै त्यसमा टाँसिएका काँडालाई हटाइनेछ र जाडोको बेला ज्यानमा उम्रने काँडासँग मितेरी साइनो गाँसिनेछ । सिस्नोको काँडा र जाडोमा उम्रने काँडाको आपसी सहमतिमा ज्यान न्यानो पारिनेछ।
– सबै नेपालीको आआफ्नो घर हुनेछ । घर नहुनेलाई नयाँ घरको व्यवस्था गरिनेछ, अहिले भैरहेको कच्ची घरलाई पक्की घरमा परिणत गरिनेछ । यसको लागि ‘मेरो आफ्नै घर, घामपानीको के डर’ भन्ने नारा तय गरिएको छ । यो नारालाई यथार्थमा बदल्न भरमग्दुर प्रयास गरिनेछ । कथमकदाचित घर बनाउन सकिएन भने घामपानी नै बन्द गरिनेछ । घामपानी नै बन्द भएपछि न पोल्ने डर भयो, न भिज्ने । त्यति भएपछि घर नै किन चाहियो ?
– काम नपाएर बेरोजगार बस्नुपर्ने दिनको अन्त्य गरिनेछ । हरेक घरका एक जनालाई सरकारी जागिरको व्यवस्था मिलाइनेछ । त्यसको लागि कोटा पुगेन भने घरघरमै सरकारी कार्यालय खोलिनेछ । यसको लागि ‘आफ्नै घर, आफ्नै कार्यालय’ अभियान सुरु गरिनेछ । घरमै सरकारी कार्यालय हुँदासमेत काम नपुग्ने परिवारका सदस्यलाई प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रममार्फत जुम्रा पार्ने र मार्ने काममा लगाइनेछ । एक जुम्रा पारे बराबर १० रुपैयाँ र मारे बराबर २० रुपैयाँका दरले पारिश्रमिक उपलब्ध गराइनेछ ।
– अब पढ्नेको लागि स्कुल कलेज धाउनुपर्ने बाध्यताको अन्त्य गरिनेछ । सबैको हातहातमा मोबाइल फोन र सबैको फोनमा टिकटक, फेसबुक, युट्युबजस्ता सामाजिक सञ्जाल भएकाले त्यसकै माध्यमबाट पढ्न सक्ने वातावरण बनाइनेछ । पढ्नको लागि कसैलाई अनिवार्य र करकाप गरिनेछैन । ‘पढेरभन्दा परेर जानिन्छ’ र ‘हात्ती पढेर ठूलो भएको हो र’ भन्ने उक्तिलाई चरितार्थ गर्दै बालबालिका र युवालाई परेर जान्ने र नपढी ठूलो हुने वातावरण मिलाइनेछ । टिकटकमा भाइरल बनाएर त्यसैबाट आयआर्जन गर्न सक्ने क्षमता बढाइनेछ ।
– सडकमाथिका बिजुलीका तार भूमिगत गरिनेछ । तार रहेका पोलमाथि रेल गुडाइनेछ । सडक वारपार गर्नको लागि जेब्राक्रस भएको ठाउँमा समेत सानो रेलको व्यवस्था गरिनेछ । रेल चढेरै सडक वारपार गर्न सकिने वातावरण मिलाइनेछ । यसो हुँदा कुनै पनि नेपालीले रेल चढ्न पाइएन भनेर दुखेसो गर्नुपर्ने अवस्था बाँकी रहने छैन ।
– गाउँगाउँमा केबलकार पुर्याइनेछ । खेतमा पानी लगाउन र बारीमा मकै गोड्नसमेत केबलकारबाटै जान सक्ने व्यवस्था मिलाइनेछ । खेतबारीको डिलमा भएका ठूल्ठूला रुखलाई केबलकार हिँड्ने पोल र बारीको कान्लामै उम्रिने लहरोलाई तारमा विकसित गरिनेछ । गाउँठाउँमै पाइने काठबाट बाकस बनाएर त्यसैलाई केबलकार बनाइनेछ । यसरी स्थानीय सीप र सामग्रीको प्रयोगबाट आधुनिक प्रविधिको उपयोगतालाई जोड दिइनेछ ।
– गाउँगाउँमा अस्पताल बनाइरहने झण्झटबाट मुक्त हुन रोगव्याधि लाग्नै नसक्ने वातावरण मिलाइनेछ । यसको लागि रोग लगाउने भाइरस, ब्याक्टेरिया र कीटाणुलाई पहिल्यै पहिचान गरेर निर्मूल गरिनेछ । गाउँठाउँमा रहेका धामी, झाँक्री र वनझाँक्री समेतको सहयोगमा सम्भावित चोटपटक, दुर्घटना र भवितव्यलाई चारकोस पर भगाइनेछ । यसरी ‘स्वस्थ नेपाली, सम्मुनत नेपाली’को नारालाई चरितार्थ बनाइनेछ ।
– जन्मनेबित्तिकै वृद्धभत्ता उपलब्ध गराइनेछ ।
यी सबै गर्न पावर चाहिन्छ । उम्मेदवारसँग मात्रै यस्तो पावर हुन्छ । अनि यस्तो पावर भएको उम्मेदवार चुनाव अघिसम्म मात्र हुन्छ । चुनावपछि त कि जनप्रतिनिधि हुन्छ कि पराजित । उनीहरुसँग भएको पावर हेर्न फेरि अर्को चुनाव पर्खनुपर्छ ।
दुई दशकदेखि रेडियो र अनलाइन पत्रकारितामा संलग्न मिलन तिमिल्सिना समसामयिक विषयमा विश्लेषण र व्यंग्यमा दखल राख्नुहुन्छ।