चितवनमा धान उत्पादन घट्यो
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
भ्रष्टाचारको ताल र पोखरीमा माछा त साना र ठूला सराबरी नै छन्, तर जतिपल्ट जाल हाने पनि ठूला माछा उम्केको उम्कै, जालमा पर्ने र अल्झने साना माछा मात्रै । जाल हान्नेको आँखा पनि सानो माछातिर मात्रै सोझिने, ठूलो माछो देख्यो कि तर्सने !
ठूला माछाको जगजगी भएको ताल र पोखरीमा जतिपटक जाल हान्दा पनि साना माछा मात्रै परिरहेपछि मान्छेहरूले स्वाद मान्न छाडे । जालमा ठूला माछा पनि पार्नुपर्ने दबाब बढ्यो । बेला बेला जालमा ठूला माछा नपारे जाल हान्ने ठाउँबाट हटाएर आफैँलाई अर्कोले जालमा पर्ने त्रास भो । त्यसैले अहिले आफ्नै हातमा जाल भएको बेला अर्कोलाई समातिहाल्नुपर्छ भनेर उनी पोखरी खोज्न निस्के । तर जाल हान्यो कि आफैँले खनेको पोखरीमा पालेका माछा समातिन्छन् ! जाल हान्ने ठाउँमा आफूलाई पुर्याउनेहरू पनि जालमा पर्न थालेपछि अब तिनीहरूलाई चोख्याउन गहुँत र सुनपानी चाहियो । त्यसपछि नयाँ खेला शुरु भयो एकातिर जाल र ढोक्सा, अर्कोतिर गहुँत र सुनपानी ।
त्यसपछि शुरु भयो ठूला माछा समात्ने र चोख्याउने खेल । सबैभन्दा पहिला ललिता निवासको पोखरीमा जाल तेर्सियो । मान्छेहरू वाहवाह भन्दै हेर्न थाले । माछैमाछा भएको पोखरीमा झ्याम्म जाल हान्दा हेर्नेहरूले परर ताली पड्काए । हेर्दाहेर्द पूर्वसचिवसहित ठूल्ठूला व्यापारी, व्यवसायी पनि जालमा परे । एउटै जालमा साना, मझौला, ठूला सबै खालका माछा परेको देखेपछि हेर्नेहरूका आँखा तेजिला भए । जाल हान्नेहरूका नाक ठूला भए । तर अर्कोपटक यही पोखरीमा जाल हान्दा दुई जना पूर्वप्रधानमन्त्री पनि पर्ने डर भयो । आफ्नै सहयात्री, अहिले आफूले समातेपछि उसले पनि छोड्दैन । अर्को पोखरीमा त आफ्नो पनि नाम छ । आफू नभएको पोखरीमा अहिले जाल हान्दा उसलाई समातेपछि भोलि उसले यसैगरी जाल हान्दा आफू परिन्छ । त्यसपछि जाल हान्नेले हतारहतार सुनपानी र गहुँत छर्किए । हेर्दाहेर्दै ललिता निवासको हल्लाखल्ला सामसुम भयो ।
मान्छेहरूलाई फेरि रमाइलो चाहियो । अनि ठूला माछा समातेको चटक देखाउनेहरूले नक्कली भुटानी शरणार्थीको अर्को ठूलो पोखरीमा जाल सोझ्याए । यहाँका माछा झनै ठूल्ठूला र खाइलाग्दा । कोही पूर्वमन्त्री, कोही बहालवाला सचिव । विज्ञदेखि बिचौलियासम्म । समातिनेमध्ये केहीका अनुहार आफैँसँग मिल्यो, केहीको आफूलाई टेका दिने सहयात्रीसँग । अर्कोपटक जाल हान्दा आफैँ पनि फस्ने डर भएपछि त्यहाँ पनि जालमा पर्न बाँकी भएकाहरूलाई हतारहतार सुनपानी छर्कने काम भयो । हिरासतमा पुगेकामध्ये केही ठूलालाई धरौटी नामको गहुँत छर्कियो । हिरासतबाट छुटेका ठूला माछा अहिले ज्यानमा छर्केको त्यही गहुँत देखाउँदै निष्फिक्री हिँडिरहेका छन् ।
त्यहीबेला विमानस्थलमा सुनका माछा सलबलाए । कर्मचारीदेखि सुरक्षाकर्मीसम्म, भरियादेखि व्यापारीसम्म जसको अनुहार हेर्दा पनि पहेँलपुर । केही सुन माछालाई समातेर हेर्दा उनीहरूको गुण आफ्नै दाहिने हातसँग पनि मिल्ने । दाहिने हातका छोरै समातिए । सुनको पोखरीमा जाल हान्दा आफ्नै दाहिने हात पर्ने पक्का भएपछि त्यहाँ पनि त्यही सुनमा पानी मिसाएर थामथुम पारियो ।
एउटा पोखरीमा जाल हान्ने, एकछिन खैलाबैला गर्ने, फेरि उतिखेरै थामथुम र सामसुम पारेर अर्को पोखरी ताक्ने सिलसिला बाँसबारी छाला जुत्ता कारखानासम्म पुग्यो । यहाँ पनि ठूलै माछा समातियो भनेर हेर्नेहरूले स्वाद माने । हेर्नेहरूको स्वादले मात्रै आफ्नो कुर्सी टिक्ने भए त जालमा परेका ठूला माछा हेर्दै मजाले बस्नुहुन्थ्यो नि । तर के गर्नु, कुर्सीमा टेको दिनेहरूको गाली र दबाबले बसिखान सकिँदैन । टेको दिनेहरूको कुरो नसुन्दा कुर्सीको खुट्टा भाँचिन्छ । खुट्टा भाँचिएपछि कुर्सी ढल्छ । कुर्सी ढल्यो भने के गरेर बस्नु, सधैँभरी कुर्सीमा बसेर कुम हल्लाउने बानी परिसक्यो । फेरि अर्को मान्छे कुर्सीमा बसिहाल्यो भने आफ्नो नाम गरेको पोखरीमा कसैले जाल हान्ने र आफू परिने डर । त्यसपछि यहाँ पनि जग्गा फिर्ता गरेर सुनपानी र गहुँत छर्कने प्रक्रिया शुरु भयो ।
एकातिर कुर्सीमा टिकिरहनु छ, अर्कोतिर वाहवाही कमाउनु छ । वाहवाही कमाउन अरू गर्न सकिएन । आफू र आफ्ना मान्छे नमिसिएको प्रकरण खोतल्दा मात्रै पनि मान्छे रमाउँदा रहेछन् । त्यसैले अहिले बेलाबेला थरीथरीका प्रकरण प्रकट हुन्छन् । छानबिनका लागि एकपछि अर्को समिति बन्छन् । फाइल खुलेपछि हल्लाखल्ला हुन्छ । ठूल्ठूलाको नाम जोडिने बित्तिकै फेरि सबै चुपचाप हुन्छन् । अनुसन्धान मोडिन्छ । एउटा प्रकरण तात्छ, त्यो सेलाउन नपाउँदै अर्को तातिन्छ । नयाँले पुरानालाई ओझेलमा पार्छ । २०४६ सालपछिका केहीबाहेक अहिले भएका सबै ठूलाबडाहरूका ‘ठूला माछा’ भनिने नाम कुनै न कुनै पोखरीमा मिसिएकै छ क्यारे । त्यसैले ठूला माछा समातेजस्तो गर्दै सुनपानी छर्केर उम्काउने सिलसिला हिन्दी टेलिसिरियल झैँ लम्बिरहनेछ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
दुई दशकदेखि रेडियो र अनलाइन पत्रकारितामा संलग्न मिलन तिमिल्सिना समसामयिक विषयमा विश्लेषण र व्यंग्यमा दखल राख्नुहुन्छ।