तातोपानी र रसुवा जोड्ने सडकमा समस्या उस्तै

चैत २०, २०८१ बुधबार १३:३५:१४ | महेश ज्ञवाली

नेपाल–चीन जोड्ने प्रमुख नाका तातोपानी र रसुवागढीको अवस्था अझै सामान्य भइसकेको छैन । असोजको बाढी र पहिरोले बगाएका सडक र पुलहरू बन्न बाँकी नै छ । अस्थायी रूपमा सडक खुलाइए पनि सडक मर्मत र पुनर्निर्माणको काम सुस्त गतिमा भइरहेको छ ।

रसुवाका कन्टेनर चालक सुरेश थोकरलाई यो वर्षायाम कसरी बिताउने भन्ने चिन्ताले अहिले नै सताउन थालेको छ । उहाँले तातोपानी र रसुवागढी क्षेत्रमा कन्टेनर चलाउन थालेको १३ वर्ष भइसक्यो । हरेक वर्ष बर्खामा आउने बाढी पहिरोले सडक बिगार्छ, पुल बगाउँछ, अनि उहाँजस्ता चालकहरू समस्यामा पर्छन् ।

गएको असोजको बाढीले भत्काएका सडक र पुलहरू अझै पूर्ण रूपमा बनेका छैनन् । त्यति बेला सडक अवरुद्ध हुँदा सयौं कन्टेनर बीच बाटोमै थन्किए जसले गर्दा चीनबाट सामान आउन सकेन । अहिले अस्थायी रूपमा बाटो खुलेको छ तर पानी परेपछि फेरि रोकिने जोखिम छ ।

सुरेश भन्नुहुन्छ, ‘अहिले खोला सामान्य छ, बाटो अलिअलि चलेको छ तर राम्रो बनेको छैन । अस्थायी बाटोमा गाडी चलिरहेका छन् तर निर्माणको खासै प्रगति छैन । अहिले समस्या त्यति देखिएको छैन तर बर्खा लागेपछि गाडी चलाउन कठिन हुनेछ । दुःखका दिनहरू आउँदैछन् । त्यसअघि नै केही उपाय खोज्नुपर्छ ।’

उहाँको चिन्ता यस कारण पनि बढेको छ कि पुल बगेका ठाउँमा बनाइएको डाइभर्सन असुरक्षित छ । खोलाको किनारबाट खोलिएको ट्र्याक पनि जोखिमपूर्ण छ । ‘यदि वर्षासम्म बाटो बनेन भने फेरि पहिरो खस्छ, खोलाले बाटो बगाउँछ अनि फेरि भित्ता खनेर बाटो खोल्नुपर्ने हुन्छ’, उहाँ भन्नुहुन्छ ।

तातोपानी र रसुवागढी नाकाबाट हरेक दिन २० देखि ३० कन्टेनर सामान नेपाल भित्रिन्छ । विद्युतीय गाडी, लत्ताकपडा, जुत्ता, फलफूल, मोबाइल फोन, ल्यापटप, टेलिभिजन, खाद्यान्न, पेयपदार्थ र निर्माण सामग्रीजस्ता सामान यिनै नाकाबाट नेपाली बजारमा आइपुग्छन् । तर यति धेरै सामान ओसारपसार हुने सडकको अवस्था भने निकै दयनीय छ ।

नेपाल हिमालय सीमापार व्यापार सङ्घका उपाध्यक्ष भरत कार्की भन्नुहुन्छ, ‘तातोपानीको सडक त झन् बिजोग छ । अलिकति पानी पर्‍यो कि बाटो नै बन्द हुन्छ ।’

तातोपानी क्षेत्रको मुख्य पुल बगाएको महिनौं भइसक्यो तर कहिले पुनर्निर्माण हुन्छ भन्ने टुङ्गो छैन । अहिले ह्युमपाइप राखेर गाडी सामान्य रूपमा चल्ने अवस्था मात्र छ । अहिले व्यापारको सुस्त समय भएकाले ठूला मालवाहक गाडीहरू कम आउँछन् तर केही दिनमै सामान ओसारपसार बढ्न थाल्नेछ ।

कार्की भन्नुहुन्छ, ‘राज्यले समयमै ध्यान दिएन भने तातोपानी नाका नै बन्द हुने खतरा छ ।’

रसुवागढी नाका जाने सडकमा जोखिम कायमै

गल्छीबाट रसुवागढी जोड्ने ८२ किलोमिटर लामो सडक अहिले सञ्चालनमा छ । कुनै ठूलो अवरोध छैन तर केही ठाउँमा बनाउने काम भइरहेको छ ।

गल्छी–त्रिशूली–मैलुङ खण्ड निर्माणाधीन अवस्थामा छ । अहिले मैलुङसम्म कालोपत्रे गर्ने काम भइरहेको छ । तर मैलुङबाट स्याफ्रुबेँसी जाने सडक खण्डमा काम ठप्प छ । यो खण्डको १७ किलोमिटर सडकको ठेक्का तोडिएको छ जसका कारण बाटो अझै अप्ठ्यारो छ । अहिले स्याफ्रुबेँसी र मैलुङको बीचमा केही ठाउँमा सडक भासिएको छ ।

स्याफ्रुबेँसी–रसुवागढी खण्डमा पनि सडक निर्माणको काम भइरहेको छ । त्रिशूली, धुञ्चे हुँदै रसुवागढी नाका जाने मुख्य सडक खुलेको छ तर पहिरोको जोखिम कायमै छ ।

त्रिशूली–मैलुङ–स्याफ्रुबेँसी–रसुवागढी सडक योजनाका प्रमुख खड्गलाल श्रेष्ठका अनुसार आउँदो वर्षामा पनि पहिरोको जोखिम उच्च छ । पहाडी बाटो भएकाले वर्षायाममा यात्रा गर्न झनै गाह्रो हुन सक्छ । जोखिम कम गर्न मेशिन र उपकरण तयारी अवस्थामा राख्ने योजना बनाइएको छ ।

यसैबीच चीन सरकारले पनि स्याफ्रुबेँसी–रसुवागढी सडकको निर्माण अघि बढाइरहेको छ । चीनले निर्माण सम्झौता गरेर काम तीव्र रूपमा अघि बढाउने तयारी गरेको श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।

तातोपानी नाका सञ्चालनमा आउन अझै कठिनाइ

तातोपानी नाका हुँदै चीनसँगको व्यापार पुनः सहज हुने सङ्केत अझै देखिएको छैन । असोज महिनामा आएको बाढीले भोटेकोशी नदीका लार्चा र लिपिङखोला पुल बगाएपछि अहिले अस्थायी डाइभर्सन र ह्युमपाइपको भरमा सडक सञ्चालन गरिएको छ ।

लिपिङ बजारमा खोलामाथि बेलिब्रिज राखिएको भए पनि मितेरी पुलतिरको जमिन कमजोर बनेको छ । यदि यसपालि जमिनलाई तलैबाट रिटेनिङ वाल नलगाए त्यो भागले काम नगर्ने सम्भावना छ । तर स्थायी पुनर्निर्माणको काम भने अझै शुरू भएको छैन ।

तातोपानी नाका अरनिको राजमार्गमा पर्छ । यो सडक खण्ड सुधारका लागि बन्देउ–बाह्रबीसे र बाह्रबीसे–लिपिङ गरी दुई खण्डमा ठेक्का आह्वान गरिएको छ ।

बाह्रबीसेदेखि लिपिङसम्मको सडक अहिले पनि जीर्ण छ र कालोपत्रे गरिएको छैन । कोदारी र डाख्लाङ क्षेत्रमा पहिरोको उच्च जोखिम रहेको छ । डाख्लाङमा ठेक्का लगाउने प्रक्रिया अन्तिम चरणमा पुगेको छ भने कोदारीमा पनि पर्खाल निर्माणको तयारी हुँदैछ ।

यस्तो अवस्थामा अबको वर्षाको समयमा तातोपानी नाका सहज रूपमा सञ्चालनमा आउन सक्ने सम्भावना कम छ । दोलखाको डिभिजन सडक कार्यालयका सूचना अधिकारी सुरज महर्जनका अनुसार असोजको बाढी पहिरोले क्षति पुगेका सडकमा साना–साना ठेक्कामार्फत सामान्य मर्मत गरिएको छ । वर्षाअघि जोखिम क्षेत्रको पहिचान गरी दुर्घटना हुन नदिन प्रयास भइरहेको उहाँले बताउनुभयो । बाँकी सडक खण्डका लागि नयाँ ठेक्का आह्वान भइसकेको छ र दुई वर्षभित्र सबै काम सक्ने योजना छ ।

अन्तिम अपडेट: चैत २१, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

महेश ज्ञवाली

महेश ज्ञवाली उज्यालाेमा कार्यरत हुनुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्