खाडीको गर्मीमा हेलचेक्र्याइँ गर्नु हुँदैन

साउन ३१, २०७९ मंगलबार १२:२१:३५ | महेश्वर नेपाल

खाडीका देश नेपाली श्रमिकको मुख्य श्रम गन्तव्य देश हुन् । यी देश नेपालभन्दा एकदमै गर्मी हुने देश हो । मरुभूमिको देश भनेर पनि चिन्छौँ ।

तर साउदी र ओमानका केही भूभागमा त नेपालकैजस्तो चिसो पनि हुन्छ । तर समग्रमा भन्दा गर्मी धेरै हुन्छ । नेपालको भन्दा फरक हावापानी र रहनसहन भएको देशमा रोजगारीका लागि जाने भएपछि सबैभन्दा पहिला त म यस्तो देशमा जाँदै छु है भनेर आफ्नो दिमागलाई तयार बनाउन पर्छ ।

यस्तो छ है मैले यस्तो परिस्थितिको सामना गर्न पर्छ भन्ने कुरा दिमागमा लिएर जाँदा त्यहाँ पुगेपछि घुलमिल हुन सहज हुन्छ । म सर्वप्रथम २००९ को जुलाईमा कतार गएको थिएँ । जब म प्लेनबाट बाहिर निस्किएँ एकदमै तातो हावा र के गन्हाएजस्तो अनुभव भयो ।

सुरुमा प्लेनबाटै इन्जिनको केही गन्ध आएको होला जस्तो लागेको थियो । तर त्यो होइन रैछ । गर्मीको कारण मलाई त्यो महसुस भएको रहेछ । गर्मीको बेला जानुभयो भने तपाईँहरूलाई पनि यस्तो अनुभव हुन सक्छ ।

यहाँबाट जाने बित्तिकै कम्पनीले काममा लगाइहाल्छ भन्ने हुँदैन । कम्पनीले आफ्नो केही प्रक्रियाहरू पूरा गरेपछि मात्र काममा लगाउने हो । काम अनुसारको तालिम, सुरक्षा लगायतका कुराहरू सिकाउँदासम्म त्यहाँ घुलमिल हुन सहज हुन्छ ।

खाडीका देशमा सबैले गर्ने काम घरभित्र वा एसीभित्र हुन्छ भन्ने हुँदैन । बाहिर काम गर्नेहरूले धेरै कुरामा ध्यान दिनुपर्छ । हलुका कपडा लगाउनुपर्छ । सेफ्टी प्रोटकल अपनाउनुपर्छ । हेल्थ एण्ड सेफ्टी अफिसरहरू हुन्छन् कम्पनीमा । उहाँले ब्रिफिङ दिएपछि बल्ल साइटमा जाने हो । काम गर्दाखेरि पनि सेफ्टीका नियम पालना गरेको छ कि छैन भनेर हेर्ने सेफ्टी अफिसरको काम हो । त्यहीअनुसार आफूले ध्यान दिनुपर्छ । बिस्तारै आफूलाई अनुभव हुँदै जान्छ ।

गर्मीको समयमा श्रमिकहरूले स साना कुराहरूमा ध्यान दिनुपर्छ । पहिलो त आफू के काम गर्दै छु र त्यो काम गर्दाखेरि सेफ्टीका कुरा अपनाउनुपर्छ । हाइ एक्सेसमा काम गर्दा डोरीको स्थिति के छ थाहा पाउनुपर्‍यो ।

स्काफोल्डिङमा काम गर्दा डण्डीहरु राम्रोसँग जोडिएको छ कि छैन राम्रोसँग जाँचेर चढ्नुपर्‍यो । त्यसमा लगाइएका फ्लेकको स्थिति के छ बुझेर काम गर्नुपर्छ । गर्मी हुन्छ, तातो हावा चल्न सक्छ जसको कारण चक्कर आउन सक्छ । यस्ता कुराले के हुन्छ र भन्ने सोच्छौँ जसले गर्दा ठुलो दुर्घटना हुनसक्छ ।

तापक्रम धेरै बढेको बेला प्रशस्त मात्रामा पानी पिउनुपर्छ । बाहिर काम गर्दा पसिनाले लुगा भिज्छ र कति पटक सुक्छ भन्ने नै थाहा हुँदैन । तसर्थ पानी प्रशस्त मात्रामा पिउनुपर्छ । काम गर्दाखेरि प्रत्यक्ष घाम पुग्ने ठाउँमा भए आराम गर्दै गर्नुपर्छ ।

अहिले खाडीको देशमा गर्मी हुने समयमा कुनैमा बिहान १० देखि ३ बजेसम्म कुनैमा १२ देखि ४ बजेसम्म आराम गर्ने समय तोकिदिएको छ । कतिपय कम्पनीमा त ब्रेक टाइममा पनि कहाँ आराम गर्ने भन्ने हुन्छ । यस्तो बेला छाया पर्ने ठाउँमा आराम गर्नुपर्छ ।

कतिपय साथीहरू खजुरको बोटमुनि शीतल तापिरहेको देखेको छु मैले । उहाँहरूको बस्ने क्याम्प एक ठाउँमा हुन्छ, साइट अर्को ठाउँमा हुन्छ । आउन जानको लागि टाइम लाग्ने भएकाले पनि कम्पनीहरूले ब्रेकको टाइममा रुममै लिएर आउँ भनेर प्राय गर्दैनन् । नजिक साइट हुनेहरूलाई त आउजाउ गर्न सजिलो हुन्छ तर टाढा साइट हुनेहरूलाई त्यो सम्भव छैन ।

त्यसैले प्रशस्त रूपमा पानी भने पिउन पर्छ । आफ्नो पिसाबको रङ्ग कस्तो छ बेलाबेला जाँच गरिरहनुपर्छ । एलर्जी हुने, नाथ्री फुट्ने पनि हुनसक्छ । यस्तो समस्या भए नजिकको सुपरभाइजरलाई भन्ने हेल्थ एण्ड सेक्युरिटी अफिसरलाई भन्नुपर्छ ।

यस्तै पछिल्लो समय गन्तव्य देशका सरकारले दिउँसोको समयमा खुला क्षेत्रमा काम गर्न प्रतिबन्ध लगाएका छन् । यस्तो अवस्थामा श्रमिकले आफ्नो गुनासोहरू राख्न सक्नुहुन्छ । त्यहाँ गुनासो राख्ने नम्बरहरूको व्यवस्था गरिएको हुन्छ । ती नम्बरमा फोन गरेर पनि आफ्नो समस्या राख्न सकिन्छ ।

आफ्नो लोकेसन सहित गुनासो गरेमा सम्बन्धित निकायले अनुगमन गरेर कारबाही गर्छ । यस्ता प्रकारका समाचारहरू पनि आइरहेको हुन्छ । त्यहाँका सम्बन्धित मन्त्रालयले पनि गर्मीको समयमा नियम उलङ्घन गर्ने यति कम्पनीलाई कारबाही गरियो भनेर सूचना सार्वजनिक गरिरहेको हुन्छ ।

कोठामा ध्यान दिनु पर्ने कुरा

दिनभरि चर्को कामबाट कोठामा आइसकेपछि पनि धेरै कुरामा ध्यान दिनुपर्छ । बिहान तीन बजे उठेर चार बजेदेखि १० बजेसम्म ड्युटी हुन्छ । त्यसपछि १० देखि दुई तीन बजेसम्म ब्रेक हुन्छ । त्यसपछि बेलुका सात बजेसम्म साइटमा काम गर्ने साथीहरू धेरै हुनुहुन्छ ।

उहाँहरूले कोठाको एसी खुल्ला छाडेर जारमा पानी भरेर रुममा राखेर जानुहुन्छ । बेलुका फर्केर आउँदा त्यो चिसो पानीले नुहाउन पाइन्छ भनेर त्यसरी जानुहुँदो रहेछ । तर एक्कासि चिसो पानीले नुहाउनु हुँदैन । कोठाको तापक्रम पनि त्यति चिसो बनाउनुहुँदैन । आफ्नो शरीरले मागेअनुसारका तापक्रम मेन्टेन गर्नुपर्छ ।

अर्को कुरा खानपान हो । धेरै माछा मासु र गर्मी हुने चिज मसला धेरै खानुहुँदैन । सकेसम्म पानी र झोलिलो पदार्थ पिउने गर्नुपर्छ । हरियो सागपात खाने । अघिल्लो राति पकाएको खाना बिहान खाएर काममा जान्छन् ।

कतिपय साथीको त कम्पनीले खाना खाने समयमा लिएर जान्छ । तर आफूले त्यसरी लिनुपर्दा काम गर्ने स्थलमा राख्ने ठाउँ नहुन सक्छ । गर्मीमा डब्बामा हालेर खाना राख्दा बिग्रिन्छ । गर्मीमा अघिल्लो दिन पकाएको खाना भोलिपल्ट १२ बजे खाँदाखेरि त्यो बिग्रिसकेको हुन्छ ।

यस्तै खाडी देशहरूमा राति सुतेको मान्छे बिहान उठ्नुभएन भन्ने गुनासो सुन्न सकिन्छ । यो गम्भीर विषय पनि हो । मैले यस विषयमा एक जना डाक्टरसँग पनि कुरा गरेको थिएँ । उहाँले हामी सबैको मुटु एकै किसिमको हुँदैन भन्नुभएको थियो ।

विदेश जाँदा हामी सबैले छातीको एक्सरे गरेको हुन्छ । त्यसमा दाग छ कि छैन, पहिला निमोनिया वा टिबी भएको थियो कि थिएन भन्ने मात्रै चेक हुन्छ । रगतमा एचआइभी र हेपाटाइटिसको चेक हुँदो रहेछ । तर मुटुको कुनै चेक हुँदैन ।

मुटु सम्बन्धी कुनै रोग भएकाले पो त्यसरी ज्यान गुमाउने हुन् कि । त्यसैले यसबारे सबै सचेत हुनुपर्ने उहाँको सल्लाह थियो । गर्मी मात्रै सबै कारण होइन । अरू कारणले पनि यस्तो भएको हुनसक्छ । गर्मी सँगै अर्को मुटु रोग पनि हो कि जस्तो लाग्छ । सकेसम्म यहीबाट जाँदा मुटुको जाँच गरेर जाँदा राम्रो । नत्र उतै गएर पनि जाँच गर्दा राम्रो हुन्छ ।

खाडीमा काम गर्न जानेहरूले गर्मीबाट बच्ने उपाय सँगसँगै अरू कुरामा पनि ध्यान दिनुपर्छ । पहिलो कुरा त आफू के काम गर्न जाँदै छु, त्यो काम गर्न सक्छु कि सक्दैन त्यसमा आफूलाई कन्फिडेन्ट हुनुपर्‍यो । यस्तै कार्यस्थलको बारेमा जानकारी लिनुपर्छ ।

कस्तो प्रकृतिको काम हो, के कुरामा ध्यान दिने भन्ने लगायतका कुरा साथीहरूलाई सोधेर भए पनि जानकारी लिन पर्छ । यस्तै अप्ठेरो परेमा कसलाई रिपोर्टिङ गर्ने, ड्युटीमा पनि रिपोर्टिङ गर्नुपर्ने हुनसक्छ । फोरम्यान भन्छ त्यहाँ ।

कतिपय साथीहरूलाई आफ्नो अफिस, हेड अफिस कहाँ छ भन्ने पनि थाहा हुँदैन । अनि समस्या आइपर्‍यो भने कसलाई सुनाउने भन्नेसम्म पनि थाहा नभएको अवस्था छ ।

त्यो अवस्थामा पुगिसकेपछि कम्पनीमा काम गर्ने साथीहरूसँग सबै विवरण लिएर राख्न पर्छ र केही भइहालेमा बोल्ने बानी गर्नुपर्छ । बोल्न हिचकिचाउनु भएन । आफ्नो समस्या खुलस्त राख्न पर्छ ।

(नेपालसँग कार्यक्रम देश परदेशका लागि गरिएको कुराकानीमा आधारित ।)

अन्तिम अपडेट: मंसिर १, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

1 Comments

Lok raj yogi
Aug. 17, 2022, 12:10 a.m.
हामी सबै प्रदेशिको लागि यो अनिबार्य छ हामी सबैले यी नियम पालना गरौ आफुले सिकौ र अरुलाई नि सिकाउ ।धन्यवाद सबै यो गुरुपका अग्रजहरुलाई ।
0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

खाडीको गर्मीमा हेलचेक्र्याइँ गर्नु हुँदैन

कोठामा ध्यान दिनु पर्ने कुरा

(नेपालसँग कार्यक्रम देश परदेशका लागि गरिएको कुराकानीमा आधारित ।)

1 Comments

Lok raj yogi

तपाईको प्रतिक्रिया

तपाईको प्रतिक्रिया