चितवनमा धान उत्पादन घट्यो
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
जमिन बाँझो राखे ३ लाख जरीवाना, कृषि क्षेत्रमा घर बनाउन नपाइने
काठमाण्डौ - जमिन बाँझो राख्नेलाई अबदेखि ३ लाख रुपैयाँसम्मको जरीवाना हुने भएको छ ।
प्रतिनिधिसभामा पेश भएको भू-उपयोगको सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक जस्ताको तस्तै पारित भए जमिन बाँझो राखे कसुर गरेको मानिने र उसलाई ३ लाखसम्म जरिवाना गराइने व्यवस्था छ ।
प्रतिनिधिसभाको बुधबार बसेको बैठकले भू-उपयोगको सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयकमाथि विचार गरियोस् भन्ने प्रस्ताव सर्वसम्मतिले पारित समेत गरेको छ ।
विधेयकको दफा २२ को (ख) मा काबुबाहिरको परिस्थिति उत्पन्न भइ जग्गा बाँझो राख्नुपर्ने उचित र पर्याप्त कारणसहितको सूचना सम्बन्धित स्थानीय तहमा दिएको अवस्थामा बाहेक कृषिक्षेत्रमा वर्गीकृत जमिनको दुई तिहाइ हिस्सा लगातार ३ वर्षदेखि बाँझो राखेमा जरिवाना गराइने व्यवस्था गरिएको हो ।
यस्तै ऐनमा उल्लिखित अवस्थामा बाहेक निर्धारित भू–उपयोग क्षेत्र वर्गीकरण परिवर्तन गरेमा ३ लाख जरीवानाका साथै त्यस्तो जग्गा छ महिनाभित्र साविक बमोजित भू-उपयोग कायम गर्नेगरी आदेश दिन सक्ने व्यवस्था राखिएको छ ।
यस्तो व्यवस्थाले तराइकाभन्दा पहाडी क्षेत्रका बासिन्दा बढी मर्कामा पर्ने सांसद जिपछिरिङ तामाङले बताउनुभयो । प्रस्तावमाथिको छलफलमा भाग लिँदै उहाँले जमिन बाँझो राखे जरिवाना होइन कि खेती गरे पुरस्कार दिने प्रावधान विधेयकमा राख्न सुझाव दिनुभयो ।
जमिन बाँझो राख्नै परे आवश्यक कारणसहित स्थानीय तहलाई सूचना दिनुपर्ने विधेयकमा उल्लेख छ । विना सूचना लगातार तीन वर्षसम्म जमिन बाँझो राखे कसुरस्वरुप ३ लाख जरिवाना गरिने व्यवस्था गरिएकाे छ ।
बसाइ सराइका कारण पहाड छोडेकाहरुको जग्गा अहिले पनि बाँझै रहेको भन्दै सांसदहरुले जग्गाको मूल्य नै तीन लाख नरहेको अवस्थामा जरिवाना कसरी तीन लाख तिर्लान् भन्ने प्रश्न गरे ।
यस्तै विधेयकले जथाभावी रुपमा भौतिक संरचना निर्माण गर्ने कामलाई पनि रोक लगाएको छ । जग्गाको भू-उपयोग क्षेत्र वर्गीकरण गरेर तोकिएको क्षेत्रमा तोकिएकै काम गर्नुपर्ने छ । तोकिएभन्दा विपरीत काम गरे कसुर मानिने विधेयकको दफा २२ ले व्यवस्था गरेको छ ।
विभिन्न १० वटा क्षेत्रमा वर्गिकरण
कृषि उत्पादनका लागि तोकिएको जग्गामा भौतिक निर्माण गर्न पूर्ण रुपमा बन्देज लगाईएको छ । विधेयकको दफा ११ मा ‘नयाँ घर निर्माण वा बसोबासका पूर्वाधारहरू थप वा विस्तार गर्न कृषि क्षेत्रमा पाइँदैन’ भन्ने उल्लेख छ ।
विधेयकले भूउपयोग क्षेत्रको भू-बनौट, भूमिको क्षमता तथा उपयुक्तता, भूमिको मौजुदा उपयोग र आवश्यकतालाई आधार बनाएर देशभरका भूमिलाई विभिन्न १० वटा क्षेत्रमा वर्गीकरण गर्ने योजना पनि अघि सारेको छ ।
जस अनुसार कृषि क्षेत्र, आवासीय क्षेत्र, व्यवसायिक क्षेत्र, औद्योगिक क्षेत्र, खानी तथा खनिज क्षेत्र रहेका छन् । यस्तै वन क्षेत्र, नदी, खोला ताल क्षेत्र, सार्वजनिक उपयोगको क्षेत्र, सांस्कृतिक तथा पुरातात्विक महत्वको क्षेत्र र नेपाल सरकारबाट आवश्यकता अनुसार तोकिएका अन्य क्षेत्र गरी अब जमिनलाई विभिन्न दश क्षेत्रमा वर्गीकरण गरिने गरी विधेयक ल्याइएको छ ।
वर्गीकरण गरिएका क्षेत्रमा तोकिएभन्दा बाहेकका काम गर्न नपाइने व्यवस्था विधेयकले गरेको हो ।
कृषि उत्पादनका लागि तोकिएको जग्गामा भौतिक निर्माण गर्न पूर्ण रुपमा बन्देज लगाइएको छ । विधेयकको दफा ११ मा ‘नयाँ घर निर्माण वा बसोबासका पूर्वाधारहरू थप वा विस्तार गर्न कृषि क्षेत्रमा पाइँदैन’ भन्ने उल्लेख छ ।
तर बसोबास गर्दै आएको घर कुनै कारणले भत्के वा पुरानो भएमा अर्को घर बनाउन कुनै रोक नहुने पनि विधेयकले व्यवस्था गरेको छ । सोही दफाको उपदफा २ मा ले ‘बसोबास गरेको घर कुनै कारणले भत्किए वा पुरानो भएर नयाँ बनाउनु पर्ने अवस्था भएमा निर्माणका लागि निजको अन्यत्र कुनै जग्गा नभए कृषि क्षेत्रमा नयाँ घर निर्माण गर्न वा कृषि प्रयोजनका लागि आवश्यक पर्ने संरचना बनाउन बाधा पर्ने छैन,’ भन्ने उल्लेख छ ।
अलमलिने विधेयक
खाना, नाना र छानाको प्रबन्ध संविधानमा नै ग्यारेण्टी गरेकाले यो विधेयक ढिलै भए पनि सही रुपमा आएको सांसद खगराज अधिकारीले बताउनुभयो ।विधेयकमा भू-उपयोग वर्गीकरण गर्ने आधार र मापदण्ड तोकिए बमोजिम हुने छ भन्नु गलत भएको सांसद कृष्णभक्त पोखरेलले बताउनुभयो । तोकिए बमोजिम हुने छ भन्नुभन्दा पनि के तोकिन पर्ने हो त्यो तोकेरै ल्याउन उहाँले आग्रह गर्नुभयो ।
सार्वभौम संसदबाट कानुन बन्दै गर्दा अलमलिने गरि बनाउन नहुने भन्दै उहाँले के कसरी हुन पर्ने हो त्यो तोकेरै ल्याउनु पर्नेमा जोड दिनुभयो । भूमिकाे विभिन्न क्षेत्रमा वर्गीकरण गर्ने भनिएको छ, तर व्यक्तिको भूमिका के हुने खुलाइएको छैन,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘मसँग अहिले ८ कट्ठा छ त्यसलाई केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तहले अब यो कृषि क्षेत्र भन् भनेर हुन्छ र,’ भन्दै प्रश्न गर्नुभयो ।
यसका लागि नागरिक तहबाटै सुझाव लिएर ऐन बनाउनु पर्ने भन्दै उहाँले केन्द्रीय तहबाट मात्रै लाद्न खोजे भोलिका दिनमा पनि समस्या यथावत रहने दावी गर्नुभयाे ।
सांसद गगन थापाले भूमि वर्गीकरण स्थानीय तहमा राजनीतिक प्रतिशोध साँध्ने हतियारकाे रुपमा प्रयोग हुन सक्ने अवस्था आउने भन्दै सचेत पनि गराउनुभयो ।
भूमिमको वर्गीकरण, समुचित उपयोग र प्रभावकारी व्यवस्थापनको माध्यमबाट अमधिकतम र दिगो लाभ हासिल गर्ने सम्बन्धमा आवश्यक व्यवस्था गर्न वाञ्छनीय भएकोले विधेयक ल्याइएको भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री पद्माकुमारी अर्यालले बताउनुभयो ।
विधेयक प्रस्तुत गर्नुभएकी मन्त्री अर्यालले भुमिको उपयोग कसरी गर्ने भन्ने विषय मात्रै विधेयकले समेटेको भन्दै अन्य विषय आगामि दिनमा आउने विधेयकहरुमा समेटिने प्रष्ट पार्नुभयो ।
यस्ताे छ भूउपयोगको सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
नवराज फुयाँल
फुयाँल सञ्चारकर्मी हुनुहुन्छ । उहाँ राजनीति, विकास निर्माण र समसामयिक विषयमा कलम चलाउनु हुन्छ। 
1 Comments
समाचार
-
-
अर्घाखाँचीको सन्धिखर्क नगरपालिका र मातहतका कार्यालयमा हट्यो ढड्...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
अलैंचीको मूल्य उच्च विन्दूमा, ४० किलाेकाे एक लाख सात हजार रु...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
पहिलो चौमासिकमा राजस्व सङ्कलन बढ्यो
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
दैलेखको दुल्लूमा बोक्सीको आरोपमा एक जनाको हत्या
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
काठमाण्डौ उपत्यकामा ३ जना मृत भेटिए
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
जलवायु वित्तको आकार नबढे नेपाललगायत अतिकम विकसित देशको लक्ष्...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
मेडिकल कलेज तथा सरकारी अस्पताललाई शुल्क विवरण सार्वजनिक गर्न ...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
नेपाल एअरलाइन्सको अन्तर्राष्ट्रिय भाडादरमा छुट
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
रुसले युक्रेनमा पहिलो पटक अन्तरमहादेशीय ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
नेपाली युवा टाेलीले जित्याे कर्नाटकसँगको पाँच खेलको शृङ्खला
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
राष्ट्रपतिद्वारा भारतीय सेनाध्यक्षलाई ‘मानार्थ महारथीको दर्ज्यानी...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
वैदेशिक रोजगारीमा हङ्गेरी र माल्टा पठाइदिने भन्दै १९ लाख रुप...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
सडक तथा खोलाको मापदण्ड खारेज गर्न माग गर्दै काठमाण्डौमा प्रदर्शन
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
विचार
-
अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति भएर नेपालसँगको सम्बन्धमा खास...
कात्तिक २४, २०८१ शनिबार
-
जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्त्व
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
-
डेङ्गी सङ्क्रमणको उच्च जोखिम कात्तिक मसान्तसम्म
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
मेरो कथा मेरो भोगाई
-
युवाहरुलाई कृषि पेशामा लाग्न प्रेरित गरौँ
भदौ १९, २०८१ बुधबार
-
श्रमको लगानी स्वदेशमै गर्नुपर्छ
बैशाख १८, २०८१ मंगलबार
-
आधुनिक खेती गर्न सकेमा युवा जनशक्ति देशमै परिचालन गर्न सकिन्छ
चैत १६, २०८० शुक्रबार
Roshan
Feb. 6, 2019, 11:08 p.m.किसानले खेती गर्दाको लागत खर्च पनि आउंदैन ...श्रमिकको लागत महँगो छ...बरु चामल सस्तो छ...अनि किन किसानले खेती गर्ने ? आफ्नो जग्गा बेचेर खेती गर्ने ? किसान एक्लैले खेतीको सबै काम गर्न सक्दैन /उसलाई लेबर चाहियो, लेबरलाई दिनको ६०० दिनुपर्छ / दिनको हिसाबले खेती गर्दा किसानलाई घाटा हुन्छ /कहिले बाढीले, कहिले पानी नभएर फेरि अप्ठेरो ...अब भन्नुस किसान कसरी बाँच्ने देशमा ? खेती नगरे ३ लाख जरिवाना तिर्नुपर्छ, खेती गर्दा सबै खर्च कटाएर सालको मात्र ३०/४० हजार आम्दानी गर्छ , त्यो पनि मौसमले साथ दियोभने /यो जरिवाना भनेको किसानलाई बेइज्जत गर्न जस्तो छ , कहिले किसानको गाउँमा गएर हालत हेर्नुस , अनि थाहा हुन्छ उसले ३ लाख कति बर्षमा कमाउँछ ? जिन्दगी बितिहाल्छ किसानलाई ३ लाख रुपिया हेर्नको लागि...................