पुतली जस्तै सजिएर रनपुतला पर्व मनाउँदै सुदूरका चेलीहरु

माघ १, २०७५ मंगलबार १०:२९:९ | विमल बिष्ट

डोटी – सुदूरपश्चिम कला संस्कृति र पर्यटकीय क्षेत्रको रुपमा धनी मानिन्छ । सुदूरपश्चिमेली देडडा, ठाँडी भाका, हुड्केउली छलीया भुवा यस क्षेत्रको मुख्य संस्कृति हुन् ।

तर परम्परागत रुपमा चल्दै आएको रनपुतला पर्व पनि पछिल्लो समयमा सुदूरपश्चिमका छोरीसँग भेट गराउने तथा सुदूरको पहिचानको पर्वको रुपमा प्रचारप्रसार हुँदै आएको छ ।

विवाह गरेर पराई घर गएकी छोरी चेलीहरु माघी पर्वका समयमा आफ्नो माइत आएपछि यो रनपुतला खेल खेल्ने गर्दछन् । रनपुतला खेललाई यहाँका पहाडी जिल्लामा निकै महत्वमा साथ हेरिन्छ ।

रनपुतला पर्व पुस महिनाको १५ गतेदेखि माघ ३ गतेसम्म धुमधामका साथ मनाइने गरिन्छ । यो पर्वलाई देवीदेवताको पर्व वा छोरीबेटीलाई वर्षको एक पटक अनिवार्य भेट गराउने पर्व भएकाले मिलन पर्वको रुपमा पनि लिने गरिएको स्थानीय दुर्गादेवी बिष्टले बताउनुभयो ।

बिष्टका अनुसार विवाह गरेर पराई घर गएकी छोरीहरु एक ठाउँमा जम्मा हुने र घर परिवार तथा अन्य पुराना आफ्ना साथीसँग भेट हुने भएकाले यसलाई छोरीको मिलन पर्व भन्ने गरिन्छ ।

सुदूरको परम्परा अनुसार पुस १५ गते वर्ष भरिको लामो रातको रुपमा लिइ रातभरि गाँउखाने कथाहरु भन्ने, जागाराम बस्ने, तरुल, सकरखण्ड खाने रातको रुपमा लिने संस्कृति रहेको छ । त्यही दिनको रातदेखि रनपुतला पर्वको सुरुवात भएको मानिने अर्की स्थानीय धौलीदेवी कठायतले बताउनुभयो । पर्वको सुरुवात भएपछि रनपुतलाहरु माघ ३ गते पानी पँधेरोमा लगेर विर्सजन गरे देवीदेउता खुसी हुने चलन रहेको छ ।

सयौं वर्ष भन्दा अगाडिदेखि सुरुवात भएको रनपुत्ला पर्व यहाँका पहाडी जिल्लामा निकै भव्यताका साथ मनाइने गरिन्छ । यो पर्वमा विवाह भएका छोरी चेलीहरु राम्रो तथा सफा गुन्यू चोली लगाएर पुतली जस्तै भएर सजिने र गाउँ गाउँमा पुतली नाचे जस्तै गरी देउडालगायतका खेल खेल्ने चलन रही आएको छ ।

विषेशगरी छोरीहरु विवाह गरेर आफ्नो घर गइसकेपछि उनीहरुले भोगेका दुःख पीडाहरुको बारेमा बनाइएका गीत गाइने गरिन्छ । यो पर्व सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्ला अछाम, बझाङ, बैतडी, बाजुरा, दार्चुला, डडेलधुरा तथा डोटीमा विशेष धुमधामका साथ मनाइन्छ ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर ७, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

विमल बिष्ट

विमल बिष्ट डोटीका उज्यालो सहकर्मी हुनुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्