चुनाव जितेका वडासदस्य अहिले के गर्दैछन् ?

फागुन १८, २०७५ शनिबार १५:२३:५५ | मदन पौड्याल

बाटो घरघरमै पुर्याउँछु, पानीका धारा जोड्न पहल हुन्छ, खानेपानीको समस्या समाधान गर्छु, बिजुली बत्तिको समस्या नै हुँदैन, यस्तै अनेक प्रतिबद्धता जनाए, र चुनाव पनि जिते ।

स्थानीय तहको चुनावमा वडासदस्य जित्दा बैतडीको दशरथचन्द नगरपालिका १ का नवराज भट्टको वाचा पनि यस्तै थियो । गाउँटोलको विकास गर्छु, नागरिकको हित हुने गरी काम गर्छु । तर अहिले उहाँ भन्नुहुन्छ,‘खासै काम भएन र भूमिका पनि पाइएन ।’

उहाँको वडामा महिनामा तीन पटक बैठक बस्छ । यो नियमित बैठक हो । वडाको नियमित बैठकमा जानेबाहेक अरु काम नहुने भएकाले वडासदस्यको काम नभएजस्तो देखिएको भट्टको अनुभव छ ।

ललितपुर महानगरपालिका–४ का वडासदस्य रामभक्त थापा मगरको अनुभव पनि उस्तै मिल्दोजुल्दो छ । वडाका योजना बनाउन छलफलमा बस्ने र आवश्यकता अनुसार बैठकमा सहभागी भएरै डेढ वर्ष बितेको उहाँ बताउनुहुन्छ ।

रसुवाको कालिका गाउँपालिका २ की दलित महिला सदस्य शुभलक्ष्मी विश्वकर्मा भन्नुहुन्छ, ‘गाउँसभामा खोजी हुन्छ । गाउँपालिकाको बैठक हुँदा जाने हो, धेरै सदस्य भए त्यही पनि खोजी हुँदैन ।’ जनप्रतिनिधि चुनिदै गर्दा निक्कै उत्साहित भएका उहाँहरु जस्ता धेरै वडासदस्यले अहिले यस्तै गुनासो पोख्ने गर्छन् ।

कामको जिम्मेवारी नपाएको गुनासो बढी

तीन चरणमा भएको चुनावबाट स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधि चुनिएको पनि डेढ वर्ष बित्यो । २०७४ वैशाख ३१, असार १४ र असोज २ गते गरी ७ सय ५३ स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधि चुनिएका हुन् । पहिलो चरणमा ३४ जिल्लाका २ सय ८३, दोस्रो चरणमा ३५ जिल्लाका ३ सय ३४ र तेस्रो चरणमा ८ जिल्लाका १ सय ३६ तहमा चुनाव भएको थियो ।

७७ जिल्लाका ७ सय ५३ वटै स्थानीय तहमा गरी ३५ हजारभन्दा बढि जनप्रतिनिधि छन् । उनीहरु प्रमुख÷उपप्रमुख, वडाअध्यक्ष, सदस्य जस्ता जिम्मेवारीमा छन् । मेयर÷उपमेयर, अध्यक्ष÷उपाध्यक्षले नेतृत्व लिएर स्थानीय सरकार चलाइरहेका छन् ।

जनप्रतिनिधिकै रुपमा चुनिएका वडासदस्यले कामको जिम्मेवारी नपाएको गुनासो गर्दै आएका छन् । आफूहरु पनि जनमतबाटै चुनिएको भए पनि अधिकार प्रयोग गर्न नपाएको उनीहरुको गुनासो छ ।

देशैभरी ६ हजार ७ सय ४३ वडा छन् । हरेक वडामा अध्यक्षसहित ५ जना जनप्रतिनिधि चुनिएका छन् । चार जनामध्ये २ जना महिला छन् । २ जना मध्ये १ दलित सदस्य हुनुपर्ने व्यवस्था छ ।

सबै वडामा गरी झण्डै २७ हजार वडासदस्य छन् । वडामा हुने कार्यक्रममा आसन ग्रहण र बेलाबखत हुने बैठकमा जानुबाहेक अरु काम नहुँदा उनीहरु निराश छन् ।

कतै बरालिँदै, कहीँ राम्रा काम गरेका उदाहरण

डेढ महिनाअघि मात्रै बर्दियाको राजपुर नगरपालिका १० का वडासदस्य उत्तम चौधरी सेवाग्राहीसँग साढे २ लाख रुपैयाँ घुस लिएको आरोपमा पक्राउ परे ।
त्यस्तै जुवाकै खालबाट वडासदस्य पक्राउ परेका समाचार पनि बेलाबेला आउने गरेका छन् । आफ्नो दायित्व नबुझेर बरालिएका यी त केहि प्रतिनिधि उदाहरण मात्रै हुन् ।

तर केही वडासदस्यले प्रभावकारी काम पनि गर्दै आएका छन् । लमजुङको सुन्दरबजार नगरपालिका–९ का वडासदस्य मानकृष्ण आचार्य आफ्नो वडा नमूना भएको दावी गर्नुहुन्छ ।

चारैजना वडासदस्यलाई जिम्मेवारी तोकिएको छ । विकास निर्माण, योजना तर्जुमा, तथ्याङक संकलन, अनुगमनका क्षेत्र छन् । आचार्यले योजनाको क्षेत्र हेर्नुहुन्छ ।

‘हामीले बैठक भत्ता मात्र पचाएका छैनौ, महिनामा २६ दिन नै वडा कार्यालयमा हुन्छौ, अध्यक्षसँगै काम गर्छौ ।’ टोलटोलका नागरिकको गुनासो सुन्ने र आइपरेका अप्ठ्याारा समाधानको प्रयास गर्दै आएको उहाँ बताउनुहुन्छ ।

कुनै वडा तहमा टोल छुट्याएर सदस्यलाई जिम्मेवारी दिइएको छ । उनीहरुले टोलमा आइपर्ने समस्या, नागरिकका गुनासा सुन्ने र समाधान गर्ने, विकास निर्माण र अनुगमन गर्ने जस्ता भूमिका निर्वाह गरेका छन् ।

तर सबै स्थानीय तहका वडा सदस्यले यसरी कामको प्रस्ट जिम्मेवारी भने पाएका छैनन् । नागरिकले जनप्रतिनिधिबाट धेरै आशा गरेका छन् तर जिम्मेवारी नपाउँदा टोल टोलबाट चुनिएका जनप्रतिनिधिमा निराशा बढी छ ।

वडासदस्यका काम, कर्तव्य र अधिकार

वडासदस्य भूमिका नै नभएको पद पनि होइन । संविधानले वडालाई सेवा केन्द्रका रुपमा राखेको छ । अध्यक्षको भूमिका वडाबाट दिने सेवा प्रभावकारी बनाउने हो । नाता प्रमाणित, जन्मदर्ता, नागरिकता लगायत ३७ थरीका सिफारिस गर्ने जिम्मा वडाअध्यक्षलाई छ ।

अध्यक्षले आफ्नो काममा सदस्यको सहयोग लिन सक्छन् । वडाध्यक्ष नभएको बेला कार्यवाहकको जिम्मेवारी वडासदस्यले सम्हाल्नुपर्छ । स्थानीय विकास योजना तर्जुमा, कार्यान्वयन र अनुगमन पनि गर्नुपर्छ ।

वडामा हुने विकास निर्माणका योजना बनाउने, रेखदेख गर्ने, सहजीकरण गर्ने, गाउँटोलका समस्या समाधान गर्ने जिम्मेवारी वडासदस्यको छ । उनीहरुलाई आवश्यक जिम्मेवारी दिन र वहन गर्न उत्तिकै आवश्यक छ ।

आफ्नो जिम्मेवारी अनुसार काम गरेमा वडासदस्यहरुले नागरिकको मन जित्ने अवसर धेरै छन् ।

अन्तिम अपडेट: कात्तिक २८, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

मदन पौड्याल

उज्यालोमा कार्यरत मदन पौड्याल राजनीति, प्रशासन र समसामयिक विषयमा कलम चलाउनु हुन्छ। पौड्यालको भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणमा दख्खल छ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्