बझाङमा छोरीलाई गोठेमल बोकाउने परम्परा : कतै पाप, कतै पुण्य !

पुष ११, २०७६ शुक्रबार १४:५०:६ | डीबी बिष्ट

बझाङ – बझाङको तल्कोट गाँउपालिका–१ की पानसरादेवी धामीकोे आँगनमा भएको पोस्रो (गोठे मल) उहाँका छोरा र उहाँ एक्लै बोक्नुहुन्छ ।

मल बढी भएको समयमा उहाँ गाउँ तथा छिमेकी पुरुष र विवाहित महिलाहरुको सहयोग मागेर पोस्रो (गोठे मल) खेतबारीसम्म पु¥याउनु हुन्छ । उहाँको घरमा छोर भन्दा जेठी २ वटी छोरी छन् । तर पानसरा छोरीलाई पोस्रो(गोठे मल) बोकाउनु हुन्न । किनभने छोरीलाई पोस्रो (गोठेमल) बोउँदा पाप लाग्छ र मर्दा स्वर्गमा जान मिल्दैन भन्ने डर उहाँलाई छ ।

पानसरा धामी मात्रै नभइ गाउँका अन्य छरछिमेकीहरु पनि छोरी मान्छेलाई पोस्रो मल बोकाउँदैनन् । यहाँका सबै स्थानीयलाई छोरी मान्छेलाई मल बोकाउँदा पाप लाग्छ भन्ने डर छ । जसका कारण यहाँ विवाहित महिला तथा बुहारी र छोराहरुले मात्रै पोस्रो (गोठेमल) बोक्ने परम्परा छ ।

धामी थरका केही परिवारको बसोबास बुंगल नगरपालिकाको बमौरमा पनि छ । थर एउटै भए पनि उनीहरुको परम्परा भने निकै फरक छ । बुंगल नगरपालिकाको बमौरकी हर्का धामी र उहाँकी १५ वर्षीया छोरी विमला भने सँगै पोस्रो (गोठेमल) बोक्नुहुन्छ ।

काम गर्न नजानेका कुरा सिकाउँदा र आमा बुबालाई घरको काममा सहयोग गर्दा पाप नभइ पुण्य हुन्छ भन्ने विश्वास उहाँमा छ ।

हर्का मात्र नभइ गाँउका सबै स्थानीयहरु छोरीलाई मल बोकाउँदा पुण्य हुने बताउँछन् । छोरीहरुले समेत गोठ मल खेतबारीसम्म पु¥याउने परम्परा परापूर्वकालदेखि चल्दै आएको र अहिलेसम्म कसैलाई पाप नलागेको स्थानीय हिमकला धामीको भनाइ छ ।

यता बझाङको जयपृथ्वी नगरपालिका, थलारा, तल्कोट, सुर्मा, मष्टा, खप्तडछान्ना र साईपाल गाँउपालिकामा अविवाहित छोरीहरुलाई गोठेमल बोकाउँदा पाप लाग्छ भन्ने जनविश्वास छ ।

यहाँका स्थानीय बासिन्दाले अविवाहित छोरीहरुलाई अन्य काम गराए पनि गोठे मल भने बोकाउँदैनन् । तर जिल्लाकै बिथ्थडचिर छबिसपाथिभेरा, केदार स्युँ गाउँपालिका र बुंगल नगरपालिकाका केही समुदायका व्यक्तिहरुमा अविवाहित छोरीलाई गोठेमल (पोस्रो) बोकाउँदा पाप नभई पुण्य हुन्छ भन्ने जनविश्वास छ । यहाँका स्थानीयले अविवाहित र विवाहित छोरीलाई गोठे मल बोकाउने गरेका छन् ।

छबिस पाथिभेरा गाउँपालिकाको शैनपसेला, बुंगल नगरपालिकाको बमौर लगायत दर्जनभन्दा बढी ठाउँहरुमा छोरीलाई मल बोकाउने काम पुर्खादेखि नै चल्दै आएको स्थानीयको भनाइ छ । जिल्लाका धेरै जस्तो ग्रामीण भेगमा बुहारीले मात्रै गोठे मल बोक्ने परम्परा रह ेपनि यहाँ भने अविवाहित छोरीले नै मल बोक्ने गरेको स्थानीय पट्की धामीले बताउनुभयो ।

‘छोरीलाई पोस्रो बोकाउने संस्कृति पहिलेदेखि नै चल्दै आएको हो । काम गर्दैमा कोही सानोठूलो हुँदैन’, उहाँले भन्नुभयो, ‘पाप लाग्ने वा पुण्य कमाउने भन्ने कुरा अन्धविश्वास मात्रै हो ।’

जिल्ला समन्वय समितिका संयोजक खड्ग बहादुर खड्काले छोरीलाई मल बोकाउने वा नबोकाउने भन्ने कुरा आ–आफ्नो परम्पराअनुसार निर्भर रहने बताउनु भयो । छोरीलाई गोठेमल बोकाउने वा नबोकाउने भन्ने कुरा कुनै पनि विधान, नीति वा शास्त्रमा नलेखेको बरु परापूर्वकालदेखि चल्दै आएको रुढीवादी परम्परा मात्र रहेको उहाँको भनाइ छ ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर २, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

डीबी बिष्ट

डीबी बिष्ट बझाङका उज्यालो सहकर्मी हुनुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्