नेपालमा कोरोना नफैलिने धेरै संयोग परेका छन्

 फागुन २९, २०७६ बिहीबार १०:३९:४ | मिलन तिमिल्सिना
unn.prixa.net

फेसबुक खोल्दा कोरोनाको डर, त्रास र आतङ्क देखिए पनि नेपालका सार्वजनिक स्थलहरुमा चहलपहल घटेको छैन । संसारका एक सय २४ देशमा फैलिसके पनि नेपालमा अहिलेसम्म एक जनालाई मात्र कोरोना सङ्क्रमणकाे पुष्टि भएको छ । ती बिरामी पनि उपचारपछि घर फर्केका छन् ।

देशबाहिर संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) मा दुई जना र अस्ट्रेलियामा रहेका एक नेपालीलाई कोरोना भाइरस (काेभिड–१९) को सङ्क्रमण देखिएको खबर छ । तर ती तीन जनाको उपचार उतैका देशमा भइरहेकाले नेपालमा बस्ने नागरिकलाई ती तीन जना नागरिकबाट पनि खासै खतरा छैन । 

हो, सडकमा हिँड्दा मास्क लगाउने र बजारमा मास्क खोज्ने मान्छे बढेका छन् । तर मास्क नलगाइ निर्धक्क सार्वजनिक गाडी, हाट बजार, हुलमुल र जमघटमा हिँड्नेहरु अझै पनि उत्तिकै छन् । 

कोरोनाको डरले स्कुलको वार्षिक परीक्षा तोकिएको मितिभन्दा पहिलेदेखि नै सुरु भयो । तर धेरै विद्यार्थी र शिक्षक अहिले पनि मास्क नलगाइ पढाउँछन् र स्कुल ओहोरदोहोर गरिरहेका भेटिन्छन् । 

कतिपय मानिस पुरानो नोटबाट कोरोना सर्ने हो कि भन्ने डरले त्रस्त छन्, तर सबैभन्दा धेरै नोटहरु छुने र छाम्ने बैंकका कर्मचारीहरु मास्क नलगाइ निर्धक्क पैसाको कारोबार गरिरहेका देखिन्छन् । 

सरकारले कोरोनाबाट बच्न मास्क लगाउन भनिरहेको छ । तर मन्त्रीदेखि ठूलाबडा सरकारी कर्मचारीले काम गर्ने सिंहदरबारमा ओहोरदोहोर गर्नेहरुमध्ये धेरेको मुखमा मास्क देखिँदैन । 

कोरोनाको सङ्क्रमण हुने हो कि भन्ने डरले दिनहुँ टेकु अस्पताल र अरु स्वास्थ संस्थामा स्वास्थ्य जाँच गर्न जानेहरुको घुइँचाे लाग्छ । तर त्यहाँ र उपत्यकाका धेरै अस्पतालहरुमा कार्यरत स्वास्थकर्मीहरु या त साधारण मास्क लगाएर काम गरिरहेका भेटिन्छन् या त मास्क नलगाइकन नै अस्पतालमा काम गरिरहेका भेटिन्छन् । 

बाटोघाटो, बजार, घर, कार्यालयदेखि मन्त्रालयसम्मको गतिविधि हेर्दा लाग्छ, बाहिर हल्ला र आतङ्क भएजस्तो नेपालीलाई कोरोनाको त्यति धेरै चिन्ता छैन । व्यापार, व्यवसाय, विकास निर्माण, आयात निर्यात र विदेशको आतेजातेमा असर गर्नुबाहेक नेपालीको दैनिकीमा कोरोनाले ठूलो उथलपुथल ल्याएको छैन ।

रुघाखोकी र ज्वरोले ग्रस्त भइसक्दा समेत जँचाउन अस्पताल नजाने र घरमै बेसार पानी खाएर बस्ने सामान्य बिरामीको कुरा त झन् गर्नै परेन । यस्तो लाग्छ, नेपालीहरु आफूलाई कोरोनाले नछुने कुरामा ढुक्क छन् । सारा विश्व कोरोनाबाट आतङ्कित भइरहेको बेला नेपाली किन ढुक्क छन् त भन्ने कुराको कुनै आधार छैन, तर केही संयोग र नेपालको जनसाङ्ख्यिक स्थिति हेर्दा नेपाली नागरिक कोरोनाबाट धेरै आतङकित भइहाल्नुपर्ने अवस्था पनि छैन ।

सबैभन्दा महत्वपूर्ण र सुखद कुरा त छिमेकी देश चीनको वुहानबाटै ल्याइएका कसैलाई पनि कोरोना सङ्क्रमण देखिएन । वुहानबाट सुरु भएर विश्वका एक सय २४ देशमा फैलिसक्दा कोरोना भाइरस नेपालमा नदेखिनु र नफैलिनु आफैमा सुखद संयोग हो । 

अर्को संयोग नेपालको जनसाङ्ख्यिक अवस्था पनि हो । नेपालको जनसङ्ख्यामा अहिले युवाको बाहुल्य छ र वृद्धवृद्धाकाे सङ्ख्या कम छ । कोरोना भाइरसको कारण अहिलेसम्म विश्वमा चार हजार पाँच सयभन्दा धेरैको ज्यान गएको छ । यसरी ज्यान जानेमा सबैभन्दा धेरै वृद्धवृद्धा छन् ।

कोरोनाको सङ्क्रमणबाट ज्यान जानेमध्ये झण्डै १५ प्रतिशत ८० वर्ष उमेरमाथिका छन् । यस्तै ८ प्रतिशत ७० देखि ७९ वर्षसम्म उमेरका, झण्डै ४ प्रतिशत ६० देखि ६९ वर्ष उमेरका, १ प्रतिशत ५० देखि ५९ वर्ष उमेरका छन् । वर्ष ४० देखि ४९ वर्ष उमेरका शून्य दशमलव ४ प्रतिशत छन् भने १० देखि ३९ वर्ष उमेर समूहका नागरिकमा कोरोनाबाट हुने मृत्युको दर शून्य दशमलव २ प्रतिशतमात्र छ । १० वर्षभन्दा कम उमेरका कुनै पनि बालबालिकाको कोरोनाकै कारण ज्यान गएको छैन ।

कोरोनाको सङ्क्रमणले बालबालिकालाई कमै मात्र छोएको छ भने ज्यान गुमाउनेमा युवाहरु पनि धेरै थोरै छन् । यसको मुख्य कारण उमेरअनुसार शरीरको रोग प्रतिरोध क्षमता हो भन्ने मानिएको छ । अथवा रोग प्रतिरोध क्षमता बलियो भएका मानिसलाई कोरोना सङ्क्रमण भइहाल्यो भने पनि उनीहरुले सङ्क्रमणलाई जित्न सक्छन् र निको हुन्छन् । 

कोरोनाको सङ्क्रमण भइहाल्यो भने पनि ३९ वर्ष उमेरसम्मका मानिस आफै 'रिकभर' हुन सक्छन् भन्ने कुरा अहिलेसम्मको मृत्यु दरले स्पष्ट देखाएको छ । ६० वर्ष उमेरसम्मका मानिसलाई पनि कोरोनाको जोखिम निकै कम छ । ६० वर्षभन्दा माथिकालाई केही जोखिम र ८० वर्षभन्दा माथिकालाई अलि बढी जोखिम छ । रोग प्रतिरोध क्षमता उमेरअनुसार फरक हुने भएकाले अहिले कोरोनाको जोखिम ६० वर्षभन्दा माथिका मानिसलाई बढी छ । तर अरु देशको तुलनामा नेपालका वृद्धवृद्धामा कोरोनाको सङ्क्रमण हुने जोखिम कम छ । नेपालको भूबनोट, हावापानी र हाम्रा पाका, पुस्ताको जीवनशैलीले पाको उमेरकै नागरिकको पनि रोग प्रतिरोध क्षमता बलियो छ ।  

त्यसो त कोरोनाको बढी जोखिम रहेका वृद्धवृद्धाकाे सङ्ख्या नेपालमा चीन, अमेरिका तथा युरोपका देशमा जस्तो धेरै छैन । त्यसमाथि हरेक घरबाट कमाउन बाहिरिएका युवाका कारण नेपालका वृद्धवृद्धाहरु वर्षौदेखि आफ्नै घरमा समेत 'आइसोलेटेड' छन् । धेरै घरका छोराछोरी र अरु सदस्य या त शहरमा छन्, या त विदेशमा । परिवारका अरु सदस्यको भिडभाड नहुने घर नै ‘आइसोलेशन’ गृह जस्तो छ । त्यसमाथि केही शहरी भेगमा बाहेक नेपाली बसोवास र बस्ती अझै पातलो नै छ, सङ्क्रमण तुरुन्त फैलिने गरी बाक्लो बस्ती छैन । बस्ती र घर नै ‘आइसोलेशन’ जस्तो भएपछि जोखिम पनि तुलनात्मक रुपमा कम हुने नै भयो ।

कोरोनाको सङ्क्रमण नेपालमा व्यापक नहुने अर्को संयोगको चर्चा पनि अहिले सामाजिक सञ्जालहरुमा बाक्लै देखिन थालेको छ । अहिलेसम्म कोरोनाबाट बढी प्रभावित देश र ठाउँको भौगोलिक अवस्थितिमा समानता छ । अथवा कोरोनाको उद्गमस्थल चीनको वुहान र त्यसपछि सबैभन्दा बढी प्रभावित भएका देशहरु इटली, इरान, दक्षिण कोरिया, जापान, अमेरिकाको न्युयोर्क र वाशिङ्टन जस्ता ठाउँहरु पृथ्वीको समान रेखा अर्थात् एउटै 'ल्याटिच्युड' मा पर्छन् । जुन ल्याटिच्युडमा नेपाल पर्दैन । यसमा वैज्ञानिक कारण होला या नहोला, तर संयोग चाहिँ यस्तो पनि परेको छ । 

यस्ता अनेक संयोग छन्, जसले चीनसित सीमा जोडिएर पनि अहिलेसम्म नेपालमा कोरोनाको सङ्क्रमण देखिएको छैन । तर संयोगहरु फगत संयोग हुन्, कोरोनाको सङ्क्रमण नहुने वा नफैलने आधार होइनन् । 

अझै ठूलो र बलियो कुरा मान्छेको आस्था र विश्वास हो, त्यो विश्वास नेपालीले भगवान पशुपतिनाथमाथि गरिराखेकै छन् । पशुपतिनाथको कृपाले पनि हामी नेपालीलाई सधैँ रक्षा गरिराखेकै छ । 

अन्तिम अपडेट: मंसिर ६, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

मिलन तिमिल्सिना

दुई दशकदेखि रेडियो र अनलाइन पत्रकारितामा संलग्न मिलन तिमिल्सिना समसामयिक विषयमा विश्लेषण र व्यंग्यमा दखल राख्नुहुन्छ। 

3 Comments

  • बेल गुरुङ

    March 13, 2020, 1:49 a.m.

    बेसार प्राकृतिक antibiotic हो। Flu भएको बेला अदुवा ,लसुनको paste मा बेसार,नुन र जीरा सग्लो मज्जाले उमालेर पिउने हो भने तुरुन्तै राहत पाइन्छ । चिसो पेय नपिउने र vitamin c युक्त खाना खाने। tablet पनि लिन सकिन्छ । 2000 mg सम्म लिन हुन्छ । धेरै भए पनि यो vitamin शरीरमा जम्मा भएर नबस्ने हुँदा नोक्सान गर्दैन ।

  •  0 Reply

  • Ravi kumar sah

    March 12, 2020, 4:58 p.m.

    Can i get original source of data that you have presented in yours article a mention in above article related covid 19 Plz respond it back With regards Thanks Ravi kumar sah

  •  0 Reply

  • Prem

    March 12, 2020, 10:55 a.m.

    राम्रो र सान्दर्भिक लेख र लगभग सत्य पनि छ , किनकि विश्वमा हामी नेपालीलाई सामान्य लाग्ने रुघा खोकी तातो पानीले नै निको हुन्छ तर त्यही रुघा खोकीले बाँकी दुनियाँलाई एन्टिबायोटिक नै चलाउनुपर्छ र पनि घांटी र फोक्सोमा संक्रमण भएको पाइन्छ /

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

गुल्मीको धुर्काेटमा एउटै परिवारले चार सय मुरी धान फलायो

२

अर्जेन्टिना विश्वकपका लागि छनोट : चीनलाई हराउँदै जापान छनोट नजिक

३

रुस–युक्रेन युद्ध झनै खराब अवस्थामा, रुसले आणविक हतियार प्रयोग गर्ने चिन्ता बढ्यो

४

पुटिनद्वारा नयाँ आणविक सिद्धान्तमा हस्ताक्षर, युक्रेनलाई ल्यान्ड माइन दिन बाइडेन सहमत

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई