उर्जा मन्त्रालयअन्तर्गतका राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामा प्रगति निराशाजनक
मंसिर १२, २०८१ बुधबार
सिवि अधिकारी/रासस ।
काठमाडौं – ‘जहाज किनेको हो कि भाडामा लिएको हो, खरिदको कागजात चाहियो’, पूर्वपर्यटनमन्त्री भीम रावलले प्रश्न गर्नुभयो ।
उहाँको प्रश्नलाई थप बल दिँदै नेपाली कांग्रेसका नेता प्रकाशमान सिंहले जहाज खरिद प्रक्रियाको प्रष्टताको माग गर्नुभयो । लगत्तै पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले निगमको वाइडबडी जहाज खरिदको अस्पष्टता, भ्रष्टाचार इत्यादि कुरा देशको इज्जत र प्रतिष्ठासँग जोडिएको गम्भीर विषय भएकाले समिति गठन गरी गम्भीर छानबिन गर्नुपर्ने माग गरेपछि आजको प्रतिनिधिसभाअन्तर्गतको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध समितिको बैठकमा निकै हङ्गामा मच्चियो ।
राष्ट्रिय ध्वजाबाहक नेपाल वायुसेवा निगमको वाइडबडी जहाज खरिदसम्बन्धमा झण्डै चार घण्टा चलेका सवाल जवाफका दृश्य निकै रोचक र घतलाग्दा थिए । समितिका सदस्य, सरोकारवाला निकायका पदाधिकारी तथा पत्रकारले खचाखच भरिएको समितिको हलमा क्षणभरमै कोलाहल मच्चिएको थियो ।
बैठकको उत्तरार्द्धमा निगमका महाप्रबन्धक सुगतरत्न कंसाकारले जहाज खरिद प्रक्रियाको कागज असन बजारमा फाल्नुपर्ने र खाडीभरि ल्याएर बाँड्नुपर्ने भनेपछि बीचमा समय मागेर भीम रावलले कंसाकारको उक्त भनाइप्रति कडा शब्दमा आपत्ति जनाउनुभयो । कंसाकारले आवेशमा केही मिडियाले आफ्नो संस्थाप्रति नियोजित रुपमा लागेको आरोप लगाएपछि सांसदले त्यसको बचाऊ गर्दै लोकतन्त्रमा मिडियालाई विश्वास गर्नुपर्ने र आएका कुरालाई संस्थाले स्पष्ट गर्नुपर्ने सुझाउनुभयो ।
महाप्रबन्धक कंसारकारले मिडियामा आएको कुरालाई आफूले हाँसीमजाक गरिरहेको भनेपछि रावलले यस्तो गम्भीर विषयमा विशिष्ट व्यक्तिको उपस्थितिमा अपमानजनक तरिकाले बोल्ने भनेर औँलो उठाएपछि कंसाकारले आफ्नो गल्ती भएको र आगामी दिनमा प्रस्तुति सुधार्ने वाचा गरेपछि बैठक केही मत्थर हुँदै अघि बढेको थियो ।
रावल र कंसाकारबीच निकैबेर सवाल जवाफ चलेपछि समितिका सभापति पवित्रा निरौला खरेलले गम्भीर विषय भएकाले छानबिन गरी सत्यतथ्य बाहिर ल्याउने बताएपछि माहोल केही मत्थर भएको थियो । ठूलो ऋण खर्चेर करोडौँ घाटा ब्यहोर्नुपरेको निगमलाई वाइडबडी आवश्यकता हो कि हैन भनी प्रश्न उठाउँदै सभापति निरौलाले जहाज खरिदको आवश्यक कागजपत्र समितिलाई उपलब्ध गराउन सम्बन्धिन निकायको ध्यानाकर्षण गराउनुभयो ।
समितिका अर्का सदस्य दिव्यमणि राजभण्डारीले महाप्रबन्धक कंसाकारलाई कठघरामा न्यायाधीशले प्रश्न गर्ने शैलीमा जिज्ञासा राख्दै अहिलेको परिवर्तित अवस्थामा हजुर मर्जिहोस् जस्ता उपमा किन बोलेको भनेर चर्किएपछि पुनः हाँसोले हल गुञ्जायमान भयो ।
बैठकमा सदस्य भीम रावल, अग्निप्रसाद सापकोटा, सुरेन्द्रकुमार कार्की, सुजाता कोइराला, नारायण खड्का, पुष्पा भुसाल, नारदमुनि रानाले विषयवस्तुमाथि एकै स्वरमा राज्यको स्वामित्व रहेको निगमले ठूलो रकम खर्चेर भित्र्याएको वाइडबडी जहाजको सन्दर्भमा उठेका विषयको उपसमिति गठन गरी निष्पक्ष छानबिन गरी दोषीउपर कडा कारबाही गर्न माग गर्नुभयो ।
यस्तै सदस्य सुजाता कोइराला, पुष्पा भुसाललगायतले जहाज खरीदको आवश्यकता, औचित्यता र व्यावसायिक कार्ययोजनाबारे जानकारी माग गर्दै समितिले उपयुक्त विषयमा छानबिन गर्नुपर्ने धारणा राख्नुभयो ।
बैठकका जिज्ञासा सम्बोधन गर्दै संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीले वाइडबडी जहाज खरीद प्रक्रियबारे छानबिन समितिलाई पूर्ण सहयोग गर्ने र यदि कोही दोषी भेटिएका कानूनी कारवाहीको भागीदार हुने स्पष्ट पार्नुभयो ।
“निगमको भविष्य उज्वल छ तर भित्री व्यवस्थापन सुधार्न जरुरी छ, छानबिन समितिको सिफारिश कार्यान्वयन गर्न मन्त्रालय पूर्ण प्रतिबद्ध छ, गल्ती गर्नेलाई कारबाही गरी निगमलाई प्रभावकारी बनाएर लैजानैपर्छ”, उहाँले भन्नुभयो ।
मन्त्री अधिकारीले निगमलाई प्रभावकारी र प्रतिस्पर्धी बनाउनु सबैको चासोको विषय भएकाले व्यवस्थापनको कमजोरीकै कारण देशलाई नै असर गर्ने काम भए पदाधिकारी हेरफेर गरेर भए पनि निगमलाई सुधार्ने अठोट व्यक्त गर्नुभयो ।
उहाँले जहाज खरिदसँग सम्बन्धित कागजात २४ घण्टाभित्र समितिलाई उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धतासमेत व्यक्त गर्नुभयो । मन्त्रालयका सचिव कृष्णप्रसाद देवकोटाले जहाज खरीदबारे उठेका जिज्ञासा सम्बोधन गर्न छानबिन समिति गठन गरी दोषीलाई कारवबही गरिने बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “देशकै प्रतिष्ठाको विषय रहेको निगमको जहाज खरिद प्रक्रियाले म सचिव भएर हिँड्न पनि असहज भइरहेको छ, यो प्रक्रियामा झण्डै पाँच मन्त्री र छ जना सचिव देखिनुहुन्छ, त्यसैले समिति गठन होस् छानबिनमा हामी पूर्ण सहयोग गर्छौं किनकी हामीलाई पनि जवाफ दिएर हैरान भइसक्यो, छुँदै नछोएको विषयमा उन्मुक्ति मिल्ने थियो ।”
निगम सञ्चालक समितिका सचिवसमेत रहनुभएका सचिव देवकोटाले नयाँ वाइडबडी जहाजको गन्तव्य विस्तारका लागि प्रयास भइरहेको र अबको केही महीनाभित्रै चीनको ग्वाङ्झाउ र जापानको ओसाका उडान भर्ने तयारी गरिएको जानकारी दिनुभयो ।
निगमका महाप्रबन्धक कंसाकारले जहाजको स्वामित्व निगमकै रहेको र आवश्यक सम्पूर्ण कागजात उपलब्ध गराउन तयार रहेको स्पष्टोक्ति दिनुभयो । ऋण तिर्ने योजनाबारे सांसदको जिज्ञासाको जवाफ दिँदै महाप्रबन्धक कंसाकारले १५ वर्षभित्र किस्ता चुक्ता गर्ने गरी ऋण लिएको र अहिले नियमितरुपमै किस्ता बुझाएकाले आत्तिहाल्नुपर्ने अवस्था छैन भन्नुभयो ।
निगमले कर्मचारी सञ्चयकोष र नागरिक लगानीकोषको ऋणमा दुई नयाँ वाइडबडी जहाज खरीद गरेको थियो । फ्रान्सको एयरबस कम्पनीसँग रु २४ अर्बभन्दा बढीमा ती जहाज खरिद गरिएको थियो ।
पहिलो वाइडबडी जहाज ए३३०–२०० नाइनएन एएलवाई कलसाइनको ‘अन्नपूर्ण’ गत असार १४ गते र दोस्रो वाइडबडी जहाज ए३३०–२०० एएलजेड ‘मकालु’ विमान साउन १० गते त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरण गरेको थियो ।
जहाज खरिदबारे छानबिन उपसमिति गठन
समितिको आजको बैठकले नेपाल वायुसेवा निगमको वाइडबडी जहाज खरिद सम्बन्धमा छानबिन उपसमिति गठन गरेको छ । समिति सदस्य प्रकाशमान सिंहको संयोजकत्वमा तीन सदस्यीय समिति गठन गरिएको छ । उपसमितिको सदस्यमा नारदमुनि राना र रेनुका गुरुङ हुनुहुन्छ । उपसमितिलाई छानबिन गरी एक महिनाभित्र प्रतिवेदन बुझाउने जिम्मेवारी दिइएको छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।