सर्लाहीमा उखुखेती घट्दै : किसानले धान, मकै, गहुँ लगाउन थाले

भदौ १४, २०८१ शुक्रबार १५:४५:३२ | रामबाबु खड्का

सर्लाही – सर्लाहीमा उखुखेती घटेको छ । लागतअनुसार मूल्य नपाउने, समयमा उखुको भुक्तानी नपाउनु लगायतका कारण किसानहरूले उखुखेती छाड्दै गएका सर्लाहीकाे हरिवनका उखु किसान रामशरण उप्रेतीले बताउनुभयो ।

उप्रेती भन्नुहुन्छ, ‘धेरै किसानले उखुखेती गर्न छाडे, किसानले उखुको साटो अन्य बाली लगाउन थालेका छन् । सरकारको बेवास्ता, उद्योगको मनपरी मूल्य र बिचौलियाको प्रभावका कारण उखुखेती सङ्कटमा परेको हो, मिलगेट क्षेत्रमा नै उखुखेती गर्ने किसान आधाले घटेका छन् ।’

उखुखेती छाडेर धान, मकै, गहुँ र दलहन खेती गर्न थालेको श्रीपुरका किसान देवशंकर रायले बताउनुभयो । ‘२०४१ सालदेखि नै लगातार उखुखेती गर्दै आएको थिएँ, उधारोमा उखु बिक्री गर्नुपर्ने र उद्योगसँग धेरै खुसामत गर्नु परेपछि खेती छोड्दै गएँ’, राय भन्नुहुन्छ, ‘उखुको भुक्तानी लिन १८ महिना पर्खिनुपर्छ, धान मकैबाट ६/६ महिनामा पैसा आउँछ । उखुखेती गरेर घर खर्च घान्न र छोराछोरी पढाउन सकिँदैन ।’

उखु खेतीभन्दा धान, मकै, गहुँ खेतीबाट राम्रो फाइदा हुने भएपछि उखुखेती गर्ने किसानको सङ्ख्या घटेको हो । चिनी उद्योगले उचित मूल्य दिन नसक्दा उखुखेती गर्ने किसानहरूको सङ्ख्या घट्दै गएको नेपाल उखु उत्पादन महासङ्घका अध्यक्ष कपिलमुनि मैनालीको भनाइ छ ।

‘सरकारले उखुखेती गर्ने किसानलाई आकर्षित गर्न सकेन, सरकारको जवाफदेहिता नहुनु र उद्योगको बेवास्ताले उखु खेती घट्दै गएको हो । उखुखेतीलाई नगदेबाली भने पनि किसान उधारोमा उखु बिक्री गर्न बाध्य छन् । सरकारले दिने अनुदानको रकम लिन किसानले एक वर्ष पर्खिनुपर्छ, लागत मूल्य बढ्दो छ, उखुखेती गर्दा किसानलाई फाइदा हुँदैन, त्यही भएर प्रत्येक वर्ष उखुखेती घट्न थालेको हो’, मैनाली भन्नुहुन्छ, ‘किसानलाई उखुखेतीतर्फ आकर्षित गर्ने हो भने लगानीको आधार बनाएर मूल्य निर्धारण गर्नुपर्छ, सरकारले यसतर्फ बेलैमा ध्यान दिएन भने धेरै उद्योग बन्द हुन्छन् । बेरोजगारीको सङ्ख्या अझ बढ्छ र चिनीमा परनिर्भर हुनुपर्छ, उखुको अभावमा यो वर्ष पनि क्रसिङ सिजनमा नै उद्योग बन्द भयो । देशका लागि यो राम्रो सङ्केत होइन ।’

गएको आर्थिक वर्ष सर्लाहीमा रहेको इन्दुशंकर चिनी कारखानाले ३६ लाख क्विन्टल उखु क्रसिङ गर्ने लक्ष्य राखेकोमा उखु अभावमा २९ लाख ५० हजार क्विन्टल मात्रै क्रसिङ गरेको जनाएको छ । उस्तै क्षमता रहेको महालक्ष्मी सुगर मिलले १७ लाख क्विन्टल मात्रै क्रसिङ गरेको छ । तीन वर्षअघिको तुलनामा सबै मिलले आधाभन्दा पनि कम उखु क्रसिङ गर्न थालेका छन् ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर ५, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

रामबाबु खड्का

रामबाबु खड्का सर्लाहीका उज्यालो सहकर्मी हुन् ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सर्लाहीमा उखुखेती घट्दै : किसानले धान, मकै, गहुँ लगाउन थाले

फाइल फाेटाे

तपाईको प्रतिक्रिया