सन्जिव न्यौपाने

रजस्वला र छुवाछुत बारे लेख्नु अघि यो हेरौ कोरोना जस्तो विश्व महामारीबाट केवल नेपाली सभ्यताले मात्र पूरा विश्व जोगाउन सक्छ । यस्ता छन् कारणहरु 👇️ 👉️ नेपाली सभ्यतामा बिहान उठ्नासाथ दैनिक स्नान गर्नुपर्ने , जप, ध्यान गर्नुपर्ने , मन्दीर धाउनुपर्ने नियम छ । यहाँसम्म कि मुख नधोई चिया खाएको ? भनेर हाम्रा हजुरबुवाहरुले हामिलाई गाली गर्नुहुन्थ्यो सानो बेलामा । यो पुरै सरसफाई सङ्ग जोडिएको विषय थियो । बिहान उठेर स्नान गर्दा शरिरमा भएका भाइरस, ब्याक्टेरिया सधैं पखालिन्थे , स्नान गरेपछी मात्र breakfast खादा शरिरमा भएका ब्याक्टेरिया र भाइरस हाम्रो शरिरभित्र पुग्न सक्दैन थियो । त्यसपछी जप, ध्यान गर्दा मानसिक शान्ती मिल्थ्यो , उकालो चढी चढी मन्दीर धाउँदा शारिरिक ब्यायम हुन्थ्यो र अरु दिर्घ रोग लाग्दैन थियो । यसरी हाम्रो संस्कारले दिर्घ रोग, मानसिक रोग लगायत संक्रमण हुने रोगबाट समेत हामिलाई जोगाएको थियो । 👉️ दिउँसोभरी जो जता जाओस तर अरुले पकाएको खान नहुने, बासी कुरा खान नहुने, बिहान पाकेको कुरा दिउँसो राखेर खान नहुने नियम थियो । खाना खाँदा धोती फेरेर खानुपर्ने , खाना बनाउनेले पनि आधी लुगा मात्र लगाएर र कपडा फेरेर बनाउनुपर्ने नियम थियो । यसरी अरुले बनाएको खानेकुरा नखाँदा हामिलाई अरुबाट संक्रमण सर्न सक्दैन थियो । धोती फेरेर र लुगा फेरेर खाना खाँदा वा बनाउँदा आफ्नो कपडामा भएको संक्रमण खानेकुरा सम्म आइपुग्ने कुनै सम्भावना नै हुँदैन थियो । फेरि खाना खाने बेलामा बोल्न नहुने, पलेटि कसेर खानुपर्ने , खाना अघि थोरै जल पिएर मात्र खाना खानुपर्ने , निस्तो खाना खान नहुने नियम थियो । यसले हाम्रो पाचन प्रणालिमा सिधै राम्रो प्रभाव बनाउथ्यो र पाचन प्रणाली राम्रो भएपछि stamina बलियो हुन्थ्यो । 👉️ हाम्रो संस्कारले दूध भन्दा दहि अझ दहि भन्दा मोहिलाई बढि प्राथमिकता दिएको थियो । बिज्ञानले पनि प्रमाणित गरिसकेको छ कि दुधमा भन्दा दहिमा र दहिमा भन्दा मोहिमा नराम्रो चिल्लो जसले हामिलाई कोलेस्ट्रोल गराउछ त्यो नराम्रो चिल्लोको मात्रा मोहिमा कम हुन्छ तर पौस्टिक तत्व झन् बढी । त्यसैले हाम्रा पुर्खाहरुको घर घरमा ठेकि भरी मोहि हुन्थ्यो र दिउँसो बाहिरको खाजा नखाई घरकै मकै सङ्ग घरकै मोहि खान्थे जसले फाइबर र fat दुबैको शरिरमा balance गर्थ्यो र शरिरलाई चाहिने probiotic (राम्रा ब्याक्टेरिया) ले शरिरको stamina पनि बलियो गराउथ्यो । 👉️ दिउँसोभरी परिश्रम र घरको लागि गरेको कामले थाकेको शरिरलाई सन्ध्या स्नानले फुर्तिलो गराउथे , हात, गोडा नधोई भित्र छिर्न पाइन्न थियो । अझ आगो समेत छुने चलन थियो जसले गर्दा बाहिरबाट ल्याएको नकारात्मक उर्जा, भाइरस, ब्याक्टेरिया घरभित्र छिर्न पाउँदैन थिए । सन्ध्या आरती, जप र ध्यानले दिउँसोभरिको तनाव कम गर्थ्यो र साँझ घाम अस्ताएपछी खान हुन्न भनेर छिट्टै खाना खान्थे जसले गर्दा खाने बित्तिकै सुत्न पर्दैन थियो र मुटु रोग, सुगर आदिको सम्भावना कम हुन्थ्यो । 👉️ दैनिक फुकिने शंखले थाइराइड ग्रन्थिलाई बलियो बनाएर थाईराइड लाग्न दिँदैन थियो । शंख र घण्टको आवाजले धेरै किलोमिटर सम्मको नकारात्मक उर्जा नस्ट हुन्थे र त्यो ध्वनिले वायुमण्डलको भाइरस, ब्याक्टेरियाको growth मा समेत काम गर्थ्यो । यसकै लागि त बेला बेलामा घरमा हवन, रुद्री र सत्यनारायण पुजा गर्न लगाइन्थ्यो ता कि मानिसको मानसिक बिश्वास , संकल्प र शक्तीमा वृद्धि होस् । 👉️ घरकै गाईवस्तुको मल हालेको organic तरकारी र अन्नले पौस्टिकता मात्र दिन्थ्यो, रोग लाग्दैन थियो । सकेसम्म खेतबारिमा काम गर्नलाई पैसा भन्दा पनि पर्म जाने चलन थियो जसमा पैसा नलिई कामको बदलामा काम तिर्ने चलन थियो । जसले मानिसलाई सहयोगको भाव विकास गर्थ्यो र ज्यादा लोभी बनाउँदैन थियो । 👉️ घरमा सुँगुर , कुखुरा पाल्ने, जाँड रक्सी बनाउने , मासु खानेहरु बिच तथा सात्विक खाना खाने, veg मात्र खानेहरु बिच सामाजिक दूरी ( social distancing ) बनाउनको लागि चार वर्ण ब्राह्मण, क्षेत्री , वैश्य र शुद्र भनेर छुट्याइएको थियो र सकेसम्म यी वर्गहरु बिच सामाजिक दुरि बनाईएको थियो किनकी सुँगुर र कुखुराबाट फैलने स्वान फ्लू, बर्ड फ्लू आदि रोग ती जिवसङ्ग connection नहुने अरुमा फैलन नपाओस । पछि यहि नबुझेर हामिले त्यसलाई छुवाछत भन्दै उल्टो दिशातर्फ लग्यौ जसले समाजमा विभेद गरायो । वास्तवमा त्यसको प्रायोजन social distance maintain मात्र थियो । 👉️रजस्वला भएकी नारी जसको कम्तिमा ४ दिन तिब्र गतिले रगत बग्छ र रगतमा ब्याक्टेरिया संक्रमण बढी हुन्छ र तिब्र गतिमा हुन्छ भन्ने थाहा पाएर रजस्वला हुँदा अरु काम गर्नु तर भान्छामा र पुजामा नछिर्नु भनेर ४ दिन बेग्लै राखिन्थ्यो जसले गर्दा त्यो संक्रमण खानेकुरामा र अरुमा फैलन गारो हुन्थ्यो । त्यतिबेला अहिले जस्तो pad पाइन्न थियो र पानीको पनि अभाव थियो जसले गर्दा त्यतिबेला रजस्वला हुँदा सरसफाई गर्न गारो हुन्थ्यो । अब अहिले पस्चिमी सभ्यता हावी भएपछि हेर्नुहोस, 👉️ बिहान ओछ्यानमै मुख नै नधोई चिया चाहिन्छ , सुतेकै लुगामा बाथरुम गईन्छ , त्यही लुगाले खाइन्छ, सुतिन्छ, संसार घुमिन्छ । यसो गर्दा नै हामिले मानसिक अशान्ति र शारिरिक संक्रमण दुबैलाई निम्ता दिन्छौं । त्यो पनि बिहानै देखि । 👉️ घरको भन्दा बाहिरको खाना मन पर्छ । आज एक दिन घरमा नखान पाए संसार जितिन्छ जस्तो लाग्छ । बाहिर खाना खाँदा रवाफ बढेको जस्तो लाग्छ तर यसरी हामी फोहोर, विषादी युक्त र संक्रमण युक्त खाना खाईरहेका हुन्छौं । 👉️ घरमा भुट्ने मकै अहिले pop corn भएको छ । त्यहीपनि यस्ता चीज भन्दा हामिलाई मम , चाउमिन, पिजा यस्तै चीज मनपर्छ जसले गर्दा हाम्रो शरीर दिन प्रतिदिन कमजोर बन्दै गएको छ । मोहि भन्ने त अहिलेको पुस्ताले सायद चिन्दैनन पनि होला । 👉️ शाकाहारी भोजन छाडेर जीव हत्या गर्दै मासु, माछा अण्डा मात्र रुचाउछौ । यसले पशुमा भएको रोग त मनिसलाई लाग्छ नै त्यो सङ्गै विभिन्न दिर्घ रोगको पनि खतरा बढ्छ । 👉️ कहाँको जप, ध्यान कहाँको चिन्तन, कहाँको मानसिक शान्ति ? बरु डिप्रेसनको औषधी र निन्द्रा लाग्ने औषधि सेवन गर्छौं । यसले झनै शरिरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता घटाउछ र कमजोर गराउँछ । 👉️ चुरोट, जाँड, रक्सी खादैमा आधुनिक बनेको सम्झन्छौ र आफैं उत्पादन गर्न छाडेर किनेर तरकारी खान पाउँदा आनन्द लाग्छ जसले गर्दा विषादी बढी खाइन्छ , शरिरमा टक्सिन बढ्छ र शरीर अझै कमजोर हुन्छ । 👉️ कहाँ सामाजिक दूरी , अहिले त जातको कुरा गर्यो भने कानुन लाग्छ भन्दै हुनेभए सुङ्गुर र बुङ्गुर नै त्यसको घरभित्र छिराईदिउँ क्यारे जसरी हामी व्यवहार गर्छौ (स्मरण रहोस , मैले यो भनिरहँदा सामाजिक छुवाछुत का घृणा गर्नुपर्छ भनेको हैन , कम्तिमा वर्ग छुट्याएर सुङ्गुर, कुखुरा र बुङ्गुर पाल्ने र नपाल्ने विचको दूरी बनाउँदा राम्रो हुन्छ भनेको हो ) 👉️ रजश्वला प्राकृतिक नियम हो भन्दै पस्चिमाको कुरा सुनेर , नारी विभेद ठानेर हुने भए रजश्वला हुँदा बगेको रगत नै पुरुषहरुको मुखमा पोतिदिन पाए हुने जसरी नारीवादी तर्क गर्छौं तर यो याद गर्दैनौ कि हाम्रो रगत बगेको छ यतिबेला , हामिले संक्रमण बोक्न सक्ने सम्भावना बढी छ। 👉️ शंख बजाउन हामी मध्ये ८०% लाई आउदैन । मन्दीर हामी जादैनौ , जप , ध्यान हामी गर्दैनौ र अशुद्द चीज बढी खान्छौ , आफ्नो संस्कारलाई पुरातनवादी भन्छौं तर आज हेरौं त , 👇️ 🤔 सामाजिक दूरी बनाउ भनेर उनिहरु नै छुवाछुत लगाउन थाले, मन्दीर गए जसरी morning walk जाउ उनिहरु नै भन्न थाले, ध्यान र प्राणायम गर्दा मानसिक शान्ती मिल्छ र मानसिक शान्तीले मात्र रोग जितिन्छ उनिहरु नै भन्न थाले । धेरै जसो प्राणघातक रोग जनावरबाट नै मानिसमा आउँछ भन्नेमा सहमत भए । animal fat राम्रो हैन भन्न थालेका छन् । मोहिमा हुने bacteria को probiotic tablet निकाल्न थालेका छन् । केटि मान्छेले कपाल बाँधेर हिड्नु नत्र कोरोना सर्छ भन्न थाले । 🤔 हामि अझै पनि भन्दै छौं रजस्वला नारी विभेद, कपाल बाँधेर हिड्नु पुरातनवादी सोच , सामाजिक दूरी बनाउनु र अरुले छोएको नखानु छुवाछुत र विभेद , शाकाहारी बन्नु कमजोर हुनु हो , जप ध्यान गर्न र शंख बजाउन अनि मन्दीर जान वृद्ध हुनुपर्छ आदि इत्यादी तर, एकपटक गहिरिएर सोचौ । यदि विश्व नै हाम्रो पुर्खा चलेको जसरी नीति नियममा चलेको भए , रुख बिरुवा, वर, पिपललाई इश्वर मानेर र हरेक जिवलाई इश्वर मानेर जिवहत्या नगरी र बन जङ्गल सखाप नपारी बर तिहारमा र अरु बेला हामिले पुजेको जसरि पुजा गरेको भए र सामाजिक दूरी कायम राख्न सफल भएको भए , अर्ग्यानिक खानेकुरामा जोड दिन सकेको भए र दैनिक जप, ध्यान , पुजा आदिमा लागेको भए , शंख र घण्टको महत्व बुझेको भए , नेपालिको पर्म र मेलालाई बुझेको भए र पैसालाई मात्र महत्व नदिएको भए आज बिश्व्मा डाईबिटिज , प्रेसर, थाईराईड , तनाब , डिप्रेसन , संक्रमण र अहिले कोरोना संक्रमण । यी कुनै पनि रोगको अस्तित्व आज यो संसारमा हुने नै थिएन । अझै पनि बेला छ । नेपाली बनेर पूरा विश्व बाचोस , सनातन पद्दतिमा पूरा दुनियाँ लागोस । यसरी मात्र बिश्वमा शान्ती र निरोगिपन छाउछ । चित्त बुझेमा share गर्नुहोला । आफ्नो प्रतिकृया राख्नुहोला ।