बीबीसी सय प्रभावशाली महिलाको सूचीमा परेकी पर्यावरण अभियन्ता ...
मंसिर २०, २०८१ बिहिबार
बर्दिया – “माघ लाहाइली, सुरीक सिकार खैलि रे हाँ, सखिय हो, माघक पिली, गुरी गुरी जाँड” यस्तै मघौटा, हुरदंगवा, सखिया, गीतमा नाचगान गर्ने, माघे सङ्क्रान्तिको अघिल्लो दिन जिता मार्ने, मिठा परिकार खाने र माघी नुहाउने थारु समुदायमा परम्परागत चलन छ ।
थारु समुदायमा मनाइने माघी पर्वमा पुस मसान्तको अघिल्लो दिन खोला र नदीमा माछा मार्ने, मसान्तका दिन जिता मार्ने (सुँगुर बंगुर मार्ने) नयाँ धान कुटाएर राखिएको चामलको पिठोबाट बनाइने ढिक्रीलगायतका परीकार बनाएर नाचगान गर्दै मिलेर खाने गर्छन् । साथै माघे सङ्क्रान्तिको दिन बिहानै खोला वा नदीमा माघी नुहाउने र नजिकैको मन्दिरमा पूजा गर्न जाने परम्परागत चलन पनि छ ।
थारु समुदायको बाहूल्यता रहेको पश्चिम तराइका दाङ, बाँके, बर्दिया, कैलाली, कञ्चनपुर र कर्णाली प्रदेशको सुर्खेत जिल्लामा बसोबास गर्ने थारु समुदायले माघे संक्रान्तिका दिनलाई ठूलो चाडका रुपमा मनाउने गर्दछन् भने थारु समुदायले माघलाई नयाँ वर्षका रुपमा पनि लिने गर्छन् ।
माघी पर्वका अवसरमा थारु समुदायले मघौटा नाचगान गर्ने परम्परा बिस्तारै हराउँदै गएको छ । होमस्टे, केही संघ संस्था र क्लवहरुले थारुहरुको संस्कृति जगर्ने गर्ने कार्यक्रम भने गर्दै आएका छन् ।
माघी पर्वसँगै थारु जातीमा खेतबारी अधिया बटैँया लगाउने, गाँउको बडघर, चौकीदार, गुरुवा, ल्वाहार राख्न खुजनी बुजनी (पक्कापक्की) गर्ने परम्परागत चलन पनि कायमै छ ।
दैलेख, कालीकोट, मुगु, जुम्लालगायतका पहाडी जिल्लाबाट बसाइँसरी बर्दियामा बसोबास गर्दै आइरहेका महिला पुरुषहरुले पहाडी क्षेत्रको मेलामा गाइने देउडा गीत गाएर माघी मेलालाई रमाइलो बनाउने गर्छन् ।
पर्यटकीय क्षेत्र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज नजिक ठाकुरबाबा नगरपालिका ९ ठाकुरद्वारामा ‘बर्दिया माघी तथा पर्यटन महोत्सव २०७५’ मंगलबारदेखि सुरु भएको छ ।
बर्दियाका मुख्य धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्रको प्रचारप्रसार गर्नका लागि ठाकुरद्वाराको ऐतिहासिक ठाकुरद्वारा मन्दिर परिसरमा बर्दिया माघी तथा पर्यटन महोत्सव २०७५ आयोजना गरिएको जिल्ला समन्वय समितिका अध्यक्ष शंकर थारुले जानकारी दिनुभयो ।
बर्दियाको कृषि र पर्यटन क्षेत्रको प्रवद्र्धनमा सहयोग पुर्याउने उदेश्यका साथ राज्यको पुर्नसंरचनासँगैै स्थानीय तह भएपछि यस क्षेत्रमै पहिलोपटक पुस ३० गते रातिदेखि माघ ४ गतेसम्म महोत्सवको आयोजना गरिएको ठाकुरबाबा नगरपालिकाका नगरप्रमुख घननारायण श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
भौतिक योजना तथा यातायात मन्त्री रघुवीर महासेठद्धारा मंगलबार दिउँसो महोत्सव उद्घाटन हुने आयोजकले जनाएको छ । महोत्सवमा आउने मन्त्रीसँगै बर्दियासहित छिमेकी जिल्लाका संघ र प्रदेशका सांसदहरु र स्थानीय तहका प्रमुख, उपप्रमुखलगायतको टोलीले पहिलो दिन ठाकुरद्वारा महोत्सव उद्घाटन पश्चात् बर्दियाका आठ ओटै स्थानीय तह भित्र रहेका प्रमुख पर्यटकीय स्थलको अवलोकन गर्ने र ४ गते बढैयातालमा समापन गर्ने जनाइएको छ ।
यस क्षेत्रको मौलिक कला, संस्कतिको जगेर्ना गर्दै बर्दियालाई प्रमुख पर्यटकीय क्षेत्रका रुपमा विकास गर्न बर्दियाका ८ वटै स्थानिय तह र सरोकारवाला निकायहरुको सहयोग रहेको छ । परम्परा देखि यस मन्दिर परिसरमा हरेक वर्ष माघे सङ्क्रान्ति मेला लाग्ने भएकाले यसपटक मेलालाई महोत्सवको रुप दिइएको भए पनि महोत्सव प्रवेशका लागि शुल्क नलाग्ने आयोजकले जनाएको छ ।
महोत्सवमा राष्ट्रिय कलाकारसँंगै स्थानीय थारु कला संस्कृति र देउडा संस्कृति प्रदर्शनी, कृषिजन्य वस्तुहरुको प्रदर्शनी रहने जनाइएको छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
बर्दियाका उज्यालो सहकर्मी भावुक योगी बर्दियाको रेडियो टाइगरमा पनि काम गर्नुहुन्छ ।