खाल्सा क्षेत्रमा पापानी चाड शुरू
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
अमेरिकाको नेशनल एयर स्पेस म्युजियमको एक प्रतिवेदनले चन्द्रमाको आकार घट्दै गएको देखाएको छ । चन्द्रमाको भित्री सतह चिसो भएका कारण चन्द्रमाको आकार घट्दै गएको हो ।
पछिल्लो करोडौं वर्षमा पृथ्वीको यो उपग्रह ५० मिटरसम्म खुम्चिएको छ । यसकै कारणले अहिले चन्द्रमामा भूकम्प आइरहेको छ । गएका भूकम्पमध्ये केहीको तीव्रता स्केल पाँच रहेको छ । यो प्रतिवदेन नेचर जियोसाइन्स जर्नलमा प्रकाशित भएको छ ।
अमेरिकाको नेशनल एयर एण्ड स्पेस म्युजियमका वैज्ञानिक थोमस वेटर्सका अनुसार, चन्द्रमाको सतह चाउरिँदै गएकाे जस्तो देखिएको छ, जुन अङ्गुरबाट किसमिस बन्ने क्रममा देखिन्छ । यद्दपि अङ्गुरको बाहिरी सतह लचिलो हुन्छ भने खुम्चिँदै जाँदा चन्द्रमाको सतह फाट्ने प्रक्रियामा पुग्दछ ।
‘चन्द्रमा खुम्चिँदै जाँदा उपग्रहमा 'थर्स्ट फल्ट' बन्न थाल्दछ’, वैज्ञानिक वेटर्सले भने । यो प्रक्रियामा चन्द्रमाको एक सतह दोस्रो सतहमा खप्टिन थाल्दछ र यही कारणले चन्द्रममा तीव्र गतिमा भूकम्प आइरहेको छ ।
उनका अनुसार, 'थर्स्ट फल्ट' को आकार सिँढीजस्तै हुने गर्दछ । झण्डै १० मिटर लामो फल्ट कैयौं किलोमिटरमा फैलिएको छ । अपोलो मिसन ११, १२, १४, १५ र १६ को माध्यमबाट चन्द्रमामा सेस्मोमिटर्स राखिएको थियो । यिनमा प्राप्त हुने तथ्यांक गणना गर्दा वैज्ञानिकहरुले चन्द्रमामा भैरहेको उलटपलट र भूकम्पको जानकारी पाइरहेका छन् ।
ऊर्जा खपत हुने क्रममा चन्द्रमा पछिल्लो लाखौं वर्षमा झण्डै एक सय ५० फिट (५० मिटर) सम्म खुम्चिएको छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।