पाकिस्तानमा धार्मिक हिंसा भड्किँदा कम्तीमा ३२ जनाको ज्यान गयो
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
चीनले दक्षिण चीन सागर क्षेत्रमा तीन दिने युद्ध अभ्यास गरिरहेको छ । ठूलो सङ्ख्यामा हतियार बोकेका चिनियाँ पानी जहाजहरू ताइवानको वरिपरि घुम्न थालेका छन् ।
प्रतिक्रियामा अमेरिकी नौसेनाले आफ्नो मानव निर्देशित शक्तिशाली क्षेप्यास्त्र (यूएसएस मिलियस) ले सोमवार दक्षिण चीन सागरको बेइजिङले दाबी गरेको जलक्षेत्रमा 'फ्रिडम अफ नेभिगेसन' अभियान चलाएको जनाएको छ ।
बेइजिङले सैन्य अभ्यास गरिरहेको बेला चीनले ताइवानी क्षेत्रमा शान्ति र टापुको स्वतन्त्रता ‘पारस्परिक रूपमा अनन्य’ भएको बताएको छ ।
‘ताइवान स्वतन्त्रता र ताइवान स्ट्रेट शान्ति र स्थिरता पारस्परिक रूपमा विशेष कुरा हुन्’, विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता वाङ वेनबिनले पत्रकारसँगको नियमित भेटमा भन्नुभयो, ‘यदि हामी ताइवान स्ट्रेटमा शान्ति र स्थिरताको रक्षा गर्न चाहन्छौँ भने हामीले ताइवानको स्वतन्त्रता र पृथकतावादको कुनै पनि रूपको दृढतापूर्वक विरोध गर्नुपर्छ ।’
ताइवानी स्थानीय नागरिकको चेतना युद्ध र यसबाट हुने क्षतिप्रतिको त्रासले भरिएको छ । ताइवानको मात्सु द्वीपसमूहको एक भाग बेइगान टापुमा ६० वर्षीय सेफ लिन के–कियाङले एएफपीसँग कुरा गर्दै आफूले युद्ध नचाहेको बताउनुभयो । ‘हामी आम नागरिक शान्तिपूर्ण र स्थिर जीवन बिताउन चाहन्छौँ’, लिनले भन्नुभयो, ‘ताइवानको सेना चीनको सेनासँग मेल खाँदैन ।’
उहाँले भन्नुभयो, ‘यदि कुनै युद्ध भयो भने, अब उनीहरूको क्षेप्यास्त्रहरू यति उन्नत छन्, हाम्रो पक्षले प्रतिरोध गर्न सक्ने कुनै तरिका छैन । ताइवान पक्षलाई चिनियाँ आक्रमणले ध्वस्त पारिनेछ ।’
सन् १९४९ मा गृहयुद्धको अन्त्यमा चीन र ताइवान विभाजित भएका थिए । चीनले प्रजातान्त्रिक ताइवानलाई आफ्नो भूभागको रूपमा हेर्छ र यसलाई एक दिन लिने प्रतिबद्धता जनाएको छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाले ताइवानलाई सैन्य रूपमा प्रतिरक्षा गर्ने कि नगर्ने भन्ने विषयमा ‘जानाजानी अस्पष्ट’ रहँदै आएको छ । तर दशकौँदेखि उसले ताइपेईलाई आफ्नो आत्मरक्षाका लागि हतियार बेचेको छ र राजनीतिक समर्थन प्रदान गरेको छ ।
मध्य अमेरिकाका दुई मित्र राष्ट्रहरूको भ्रमणबाट घर फर्कने क्रममा साइले लस एन्जलस बाहिर म्याकार्थीलाई भेट्नुभएको थियो । गएकाे वर्षको अगस्टमा म्याकार्थीकी पूर्ववर्ती न्यान्सी पेलोसीले ताइवानको भ्रमण गरेपछि चीनले ताइवानको चारैतिर युद्धपोत, क्षेप्यास्त्र र लडाकु विमान तैनाथ गरेको थियो ।
ताइवानमा भन्दा संयुक्त राज्य अमेरिकामा म्याकार्थीसँग साईको भेटलाई एक सम्झौताको रूपमा हेरिएको थियो जसले टापुका लागि समर्थनलाई रेखाङ्कित गर्दछ तर बेइजिङसँग तनाव बढाउनबाट बचाउँछ ।
तर चीनले पटक–पटक कुनै पनि बैठक नगर्न चेतावनी दिँदै आएको थियो र साई ताइवान फर्केलगत्तै पछिल्लो युद्धखेल सुरु गरेको हो ।
जनवादी गणतन्त्र चीनको जनमुक्ति सेना (पीएलए) का प्रवक्ता शी यिनले 'ज्वाइन्ट स्वार्ड' बारे भन्नुभयो, ‘यी कारबाहीहरूले ‘ताइवानको स्वतन्त्रता’ चाहने पृथकतावादी शक्तिहरू र बाह्य शक्तिहरूबीचको साँठगाँठ र उनीहरूका उत्तेजक गतिविधिहरूविरुद्ध कडा चेतावनीको रूपमा काम गर्दछ ।’
साईले अभ्यासको जवाफमा ‘निरन्तर अधिनायकवादी विस्तारवाद’ को सामना गर्न ‘अमेरिका र अन्य समान विचारधारा भएका देशहरू’ सँग काम गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो ।
मात्सु टापुबाट झन्डै ८० किलोमिटर दक्षिण र ताइपेइबाट १९० किलोमिटरको दुरीमा चीनको फुजियान प्रान्तको चट्टानी तटमा सोमवार भएको अभ्यासमा ‘लाइभ फायर ड्रिल’ समावेश गरिएको थियो । स्थानीय सामुद्रिक अधिकारीका अनुसार यो अभ्यास बिहान ७ बजेदेखि राति ८ बजेसम्म दक्षिणपूर्वी टापु पिङटानमा भएको छ ।
पिङटानमा एएफपीका पत्रकारहरूले सोमवार एक अपतटीय क्षेत्रमा तत्काल कुनै सैन्य गतिविधि नदेखेको बताएका छन् ।
चिनियाँ पूर्वी थिएटर कमान्डको आधिकारिक विच्याट अकाउन्टमा सोमवार प्रकाशित एक भिडियोमा एक विमान चालकले आफू ‘ताइवान टापुको उत्तरी भाग नजिक आइपुगेको’ र क्षेप्यास्त्र ‘बन्द’ अवस्थामा भएको बताउनुभएको थियो ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।