पाकिस्तानमा धार्मिक हिंसा भड्किँदा कम्तीमा ३२ जनाको ज्यान गयो
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
‘लकडाउन’को बेला कसले लगायो वनमा डढेलो ?
फोटो - रविन्द्रसिंह बानियाँ
काठमाण्डौ – ‘लकडाउन’लाई सदुपयोग गर्न गाउँ पुगेका फिल्मकर्मी रविन्द्रसिंह बानियाँको मन भतभती पोलेको छ । सरकारले दोस्रो पटक ‘लकडाउन’ थपेर उहाँलाई पिर परेको होइन । धादिङको त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिका वडा नम्बर ३ मूलपानीमा ‘लकडाउन’मा बस्नुभएका उहाँको गाउँनजिकै वन जलिरहेको छ । वनमा ह्वारह्वार्ती डढेलो र आगोसहित धुँवाको मुस्लो देख्दा उहाँको मन पोलेको हो ।
‘लकडाउन’ भएकोले छरछिमेकी समूहमा भेला भएर आगो निभाउन जाने अवस्था पनि छैन । अनि डढेलो घटेको छैन, बरु बढ्दो क्रममा छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘बेलुकापख प्रायः सबैतिर आगो बलेको झल्झली देखिन्छ । आकाशमा तुवाँलो र धुँवाको मुस्लो फैलिएको छ ।’
सरकारले गएको चैत ११ गतेदेखि ‘लकडाउन’ घोषणा गरेपछि धेरैजसो मानिस घरभित्रै छन् । ‘लकडाउन’को कारण सहरबजार सुनसान छ । मानिस घरबाहिर ननिस्केको १८ दिन भइसक्यो । गाडी र कलकारखाना पनि चलेका छैनन् । धुँवाधुलो र फोहोर नहुँदा वातावरण भने सफा भएको छ ।
तर ‘लकडाउन’को बेला समेत वनजङ्गलमा डढेलो लाग्न रोकिएको छैन । ‘सहरमा धुँवाधुलो घटेको, चिल्ला सडक फोटामा देखिन्छ,’ बानियाँले भन्नुभयो, ‘तर गाउँघरमा खेतबारीमा मल हुन्छ भनेर फोहोर जलाउने र वनमा आगो लगाउनेजस्ता क्रियाकलापले आगलागीका घटनासँगै प्रदूषण पनि बढेको छ ।’
अनुमानभन्दा उल्टो
पछिल्लो २४ घण्टामा १६ जिल्लाका ५६ ठाउँमा डढेलो लागेको छ । सबैभन्दा धेरै मकवानपुरका ९ ठाउँमा डढेलोले वन जलिरहेको छ । चितवनमा ७, पर्सामा ६ र कञ्चनपुरका ५ ठाउँमा डढेलो लागेको छ । त्यस्तै दाङका ४, धादिङ, सर्लाही, उदयपुर र बाराका ३, ३ तथा काठमाण्डौ, डोल्पा र महोत्तरीका २, २ ठाउँमा लागेको डढेलो नियन्त्रण हुन सकेको छैन ।
वन विभागले ‘लकडाउन’को कारण यस वर्ष डढेलो घट्ने अनुमान गरेको थियो । तर अनुमान फेल खाएको वन विभागका उपसचिव एवं डढेलो सम्पर्क व्यक्ति सुन्दर शर्माले बताउनुभयो । ‘विगत दुई वर्षसँग तुलना गर्दा यो वर्ष आगलागी र डढेलोका घटना बढी भएका छन्,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘म आफै छक्क परेको छु ।’ वन विभागका अनुसार चैत दोस्रो हप्तादेखि बैशाख दोस्रो हप्तासम्मको १ महिनामा सबैभन्दा बढी आगलागी र डढेलोका घटना हुन्छन् । मानवीय र प्राकृतिक कारणले वनमा आगो सल्किन्छ ।
मानिस नै मुख्य कारण
‘लकडाउन’ भनेपनि सहरबजारमाजस्तो गाउँघरमा मानिसहरु घरभित्रै बसेका छैनन् । खेतीबारी र घाँसदाउराकै लागि वनमा जानेहरुको असावधानीले डढेलो लागेको वन विभागका उपसचिव शर्माको भनाइ छ । ‘काठदाउरा चोरी गर्नेले ध्यान अन्तै मोड्न पनि आगो लगाएको हुनसक्छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘वन क्षेत्रमा सुरक्षाकर्मी कम भएको मौकाको फाइदा उठाएर अपराधिक गतिविधिले पनि चोरीकटानी गर्दा डढेलो बढी लागेको अनुमान गर्न सकिन्छ ।’
अहिले मानवीय व्यवहारकै कारण वनमा आगलागी बढेको भन्दै उहाँले जङ्गलमा आगो लगाउनु अपराध हो भनेर बुझ्न र बुझाउन आवश्यक रहेको बताउनुभयो । वनमा आगो लगाउनेलाई ५० हजार रुपैयाँ जरिवाना वा एक वर्ष कैद वा दुवै सजाय हुनसक्ने व्यवस्था छ । वनमा लागेको डढेलो बेलैमा नियन्त्रण हुन नसक्दा गाउँबस्तीमा समेत पसेर क्षति पुग्ने गर्छ ।
धुँवाको कारण वातावरणमा समेत असर पर्ने गरेको छ । तर डढेलो नियन्त्रण गर्न सरकारसँग तालिम प्राप्त जनशक्ति र पर्याप्त उपकरण नभएकाले जानेर वा नजानेर जङ्गलमा लागो लगाउने काम नगर्न उहाँले आग्रह गर्नुभयो ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
मदन पौड्याल
उज्यालोमा कार्यरत मदन पौड्याल राजनीति, प्रशासन र समसामयिक विषयमा कलम चलाउनु हुन्छ। पौड्यालको भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणमा दख्खल छ। 
1 Comments
समाचार
-
-
काठमाण्डाैमा आज ३ वटा शव भेटिए
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
श्रीलङ्काका सांसदले विलासी गाडी किन्न नपाउने
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
टिकटक र चाइल्ड सेफनेटले बालबालिका र युवाको डिजिटल सुरक्षाका...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
प्रधानमन्त्री ओलीको काम नै ‘सरकार ढल्दैन’ भनेर भाषण गर्ने : विप्लव
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
चिनियाँ दूतावासद्वारा ‘छत्रपाटी निःशुल्क चिकित्सालय’ लाई विद्य...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
घरेलु टाेली अस्ट्रेलियामाथि भारतकाे २ सय १८ रनकाे अग्रता
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
नेत्रहीन क्रिकेट टी–२० विश्वकपमा नेपाल श्रीलङ्कासँग ७० रनले पर...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
चिलिमेका ३ वटा जलविद्युत् आयोजनाको निर्माण सम्पन्न, १६८ मेगावा...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
जुम्लाका ८ वटै पालिका साक्षर घोषणा
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
गैँडाकाे आक्रमणबाट नवलपुरमा एक जनाकाे ज्यान गयाे
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
मुन्दुम ट्रेल भ्रमण वर्ष २०२५ को तयारी शुरू, एक लाख पर्यटक भित्...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
प्रधानमन्त्री ओलीका बुबा अस्पताल भर्ना, अवस्था सामान्य
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
-
च्याम्पियन्स ट्रफी 'हाइब्रिड' माेडलमा आयाेजना हाेला ? आईसीसीले...
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
विचार
-
अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति भएर नेपालसँगको सम्बन्धमा खास...
कात्तिक २४, २०८१ शनिबार
-
जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्त्व
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
-
डेङ्गी सङ्क्रमणको उच्च जोखिम कात्तिक मसान्तसम्म
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
मेरो कथा मेरो भोगाई
-
युवाहरुलाई कृषि पेशामा लाग्न प्रेरित गरौँ
भदौ १९, २०८१ बुधबार
-
श्रमको लगानी स्वदेशमै गर्नुपर्छ
बैशाख १८, २०८१ मंगलबार
-
आधुनिक खेती गर्न सकेमा युवा जनशक्ति देशमै परिचालन गर्न सकिन्छ
चैत १६, २०८० शुक्रबार
रोशन लामिछाने
April 11, 2020, 4:49 p.m.सुरक्षा कर्मीको सुविधा कटौति हुने, नेताको सुविधा थपिने देशमा यस्तै हुन्छ! बढी आलोचना खेप्न सरकारले सकेको छैन, अब डढेलोतिर ध्यान मोड़िये राम्रै पनि भयो!